การเข้าใจพระธรรมและการพ้นทุกข์ : หน้า 54/304

ประกอบ - พระธรรมปาทิฏฐุ ถูกถอดแปลง ภาค ๙ - หน้าที่ 52 อย่าง ไม่ติดอยู่ในธรรมทั้งปวง ละธรรมได้ ทุกอย่าง พ้นแล้ว ในพระธรรมเป็นที่สิ้นสุดไป แห่งตนหา รู้เองแล้ว จะพึงอ้างใครเล่า ? (ว่าเป็นอุปัชฌายาอาจารย์)." [แก้วรถ] บรรดาบทเหล่านั้น น ทว่า สุผภกิฏ ศู คือ ครอบงำธรรมอ่อน เป็นไปในภูมิ ๓ ได้ทั้งหมด ทว่า สุผพวิฑู ศู คือ ผู้มีธรรมอันเป็นไปในภูมิ ๔ ทั้งปวง สองบทว่า สุผพูพส ธมเมษ ควา ว่า ผู้ต้านทานและทฏฐิ ทั้งหลายบานเบิ้ด ในธรรมอันเป็นไปในภูมิ ๓ แม้ทั้งสิ้น. บทว่า สุพเพญใจโอ คือ ผู้ละธรรมอันเป็นไปในภูมิ ๓ ทั้งหมด ดำรงอยู่. สองบทว่า ตนทุกขู ญเมตโต คือ ผู้พ้นแล้วในเพราะ พระอรหัต กาลวัตธรรมเป็นที่สิ้นไปแห่งตนาก ที่ตนให้ดำเนิน แล้ว ในที่สุดแห่งความสิ้นไปแห่งตนานา ด้วยวิมุตติอันเป็นของพระอเจสะ. สองบทว่า สย อภิญญาย คือ รู้ธรรมต่างด้วยอิฏฐโยธธรรม เป็นกันได้เองทีเดียว. บทว่า กมุกถิเตสยู ย ความว่า เราจะพึงอ้างใครเล่าว่า "นี่เป็นอุปัชมนหรืออาจารย์ของเรา."