ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค – พระธัมม์ทังถูกต้องแปล ภาค ๔ – หน้าที่ 114
๘. เรื่องภิกขุประมาณ ๕๐๐ รูป [๒๕๕]
[ข้อความเบื้องต้น]
พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระอรามวัน ทรงปรารภภิญญา ประมาณ ๕๐๐ รูป ศรัทธา ธรรมะ เทศนั่นว่า “วาสุทีติวิย ปุปผานิ” เป็นต้น.
ดังได้กล่าวมา ภิกขุเหล่านั้น เรียนพระกัมมัฏฐานในสำนักของพระศาสดา นำพืชสมธรรมอยู่ในป่า เห็นดอกมะลิบ้านแล้วแต่เชตตรง ลูดออกจากขั้วในเวลาเย็น จึงพากันพยายาม ด้วยหวังว่า “พวกเราจักหลุดพ้นจากโลภะเป็นต้น ก่อนว่าดอกไม้ทั้งหลายหลุดออกขาว.”
[ภิญญูควรพยายามให้หลุดพ้นจากวิจิกุฎฏุกุฎี]
พระศาสดา ทรงตรวจดูภิญญาหล่านั้น แล้วตรัสว่า “ภิญญาทั้งหลาย ธรรมกายภิญญา พึงพยายามเพื่อหลุดพ้นจากวิจิกุฎฏุกุฎีให้ได้ ดูดอกไม้ที่หลุดออกข้อนั้นจะนั่น” ประทับนั่งที่พระฉันทกัญญ์นี้เอง ทรงเปล่งพระรัศมีไปแล้ว ตรัสพระคาถานี้ว่า:-
‘ภิญญ้าทั้งหลาย พวกเธอจงปลดเปลื้องราคะและโทสะเสีย เหมือนมะลิคร็อปล่อย ดอกทั้งหลายที่เที่ยวเสียระนั้น.”’
* พระมหาอุเทนทร์ ป. ธ. ๕ (ปัจจุบันเป็นพระศาสดารคุณ วัดศรีจันทร์ จ. ขอนแก่น) แปล. พระอรามุนี (ปัจจุบันเป็นพระธรรมวรังษี) ตรวจแก้.