พระธัมมทัตถุถวายแปล ภาค ๔ : หน้า 122/304

ประโยค - พระธัมมทัตถุถวายแปล ภาค ๔ - หน้า 120 [ภิญญูอุปบาทสอบตนเองน้อมระงับความฉุน] *พระนั่งคุกูลเถระนั้น อาศัยถกสิกขากระซึ่งเกิดขึ้นเพื่อพระ พุทธเจ้าทั้งหลายสิ่งยึดครองขึ้นแล้ว เมื่อไม่สามารถพอจะ บรรเทาได้ จึงคาดใจว่า "บัดนี้ เราคงไม่อู่หมุ่นผ้าสะท้อนหลาย ที่เขาให้ถวายครทิปลอบ" ดังนี้แล้ว ก็ไปยังโคนต้นไม้ ให้โอวาท ตนด้วยตนเองว่า "เจ้ผู้ไม่มีริษี หมดยุคยาม เจ้าจะอยากนุ่งห่มผ้า ขี้รอยผืนนี้ สีลไปทำการรังเกียจสีฟ้า (หรือ)" เมื่อตนโอกา ตนอยู่แบบนั้นแล จิตคิดความเป็นธรรมชาต เบา(คลายกระสัน) แล้ว. ท่านกลับมาแล้ว โดยกาลล่วงไป ๒-๓ วัน ก็คริสขึ้นอีก จึง สอนตนเหมือนอย่างนั้นนั่นแล, ท่านกลับใจได้อีก. ในเวลกะคริสขึ้นมา ท่านไปในนั้นแล้ว โอวาทตนโดยท่านงั้นแล. คราวนั้น ภิกษุทั้งหลาย เห็นท่านไปอยู่ในนั้นเนื่อง ๆ จึงถาม ว่า "ท่านนั่งคุกูลเถระเหตุไร ท่านจึงไปในที่นั้น" ท่านตอบว่า "ผมไปยังสำนักอาจารย์ ขอนี้และต่อมา ๒-๓ วันเท่านั้น (ก็) บรรลุพระอรหัตผล. ภิญญุทั้งหลาย เมื่อทำการล้อเล่นกับท่าน จึงกล่าวว่า "ท่าน นั่งคุกูลผุ้หลักผู้ใหญ่" ท่านที่เที่ยวไปของท่าน เป็นประหนึ่งหรออ มิได้แล้ว, จะรอท่านจะไม่ไปยังสำนักของอาจารย์อีกกระมัง" พระเถระ อย่างนั้น ขอรบ. เมื่อกลิเลสเครื่องเกี่ยวของยังมีอยู่ ผมได้ไปแล้ว, แต่บัดนี้ ก็เลสเครื่องเกี่ยวข้อง ผมนัดเสียได้แล้ว เพราะ * พระอมร โมลี [อาน ป. ช. ๖] วัดบวรนิเวศวิหาร แปล.