เรื่องมาร - พระธรรมปิฎกฐากาแปล ภาค ๙ : หน้า 49/304

ประโคม - พระธรรมปิฎกฐากาแปล ภาค ๙ - หน้า ๔๗ 8. เรื่องมาร [๒๔๕] [ข้อความเบื้องต้น] พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเวฬุวัน ทรงปรารภมรรคราศพระธรรมเทคนิคว่า "นิสมฤ คโต" เป็นต้น. [มารแปลเป็นช่างรัดกระนมพระราหุล] ความพิสดารว่า ในวันหนึ่ง เวลาวิกา พระเณรเป็นอันมากเข้าไปสู่พระเวฬุมหาราย ไปถึงที่เป็นที่อยู่ของพระราหุลเจริญแล้วก็ไล่ท่านให้ลูกนั่ง ท่านเมื่อไม่เห็นที่เป็นที่อยู่ในอื่น จึงไปนอนที่หนามูลพระค้นกฐิของพระตคาด ครวั้นนั้น ท่านผู้มีอายุนนบรรลุพระอรหัตแล้ว ได้เป็นผู้ยังไม่พระฤษเลย. บารมีชื่อว่าสดดี ครวงอยู่ในภาพนั้นแหละ เห็นท่านผู้อายุนนั้นนอนที่หนามพระค้นกฐิ จึงคิดว่า "พระหน่ออน้อยแทงใจของพระสมณโคดมอนข้างนอก ส่วนพระองค์ผะนมในพระค้นกฐิ; เมื่อเราบันพระหน่ออ่อน พระองค์เอง ก็คล้าย (เป็นเหมือน) ถูกบันคั้น (ด้วย)" มารนั้น นิริตเทศเป็นพระช้างไง่บ่มาเอาวงรัดกระหน่อมพระเวฬุแล้วร้องงอจงบกะเถรด้วยเสียงดัง. [พระศาสดาทรงแสดงเหตุที่พระราหุลไม่กลัว] พระศาสดาพงในพระค้นกฐิ ทรงทราบว่าช้งั้นนั้นเป็นมาร จึงตรัสว่า "มาร คนเช่นท่านแม้ตั้งแสน ก็ไม่สามารถเพื่อจะให้ * พระมหานาค ป. ๔ วัดบรมนิวาส แปล.