เศรษฐีไม่มีบุตรในพระปิยมปฏิญญา : หน้า 63/304

ประโยค - พระปิยมปฏิญญาแปลภาค ๙ - หน้าที่ ๖๑ ๑๑. เรื่องเศรษฐีผู้ไม่มีบุตร [๒๕๕๐] [ข้อความเบื้องต้น] พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระนครวัน ทรงปรารภเศรษฐี ผู้ชื่อว่าอุปตะคะตราสะธรรมเทสนานี่ว่า "หนนิติ โภค ทุมเมธ" เป็นต้น. [ประวัติครั้งยังมีชีวิตของอุปตะเศรษฐี] ดังได้กล่าวมา พระเจ้าปสนิทิโคดสะ ทรงสดับการทำกฐิน ของเศรษฐีนี้แล้ว จึงสร้างถามว่า "ทรัพย์สมบัติที่ไม่บูรณ์ จะถึงแก่ใคร ?" ทรงสดับว่า "ถึงแก่พระราชา" จึงให้นำทรัพย์ออกเรือนของเศรษฐีคนนี้ มาสู่ถวายสังฆกุล (กินเวลาถึง) ๓ วัน แล้ววจิ้ง เสด็จเข้าไปสู่บ่านักพระศาสดา เมื่อพระศาสดา ตรัสว่า "ขอเชิญ มหานพิตร พระองค์เสด็จมาจากไหนหนอ ? แต่งวัน" จึงราบกุลว่า "พระเจ้าข้า คฤหบดีผู้เป็นเศรษฐี ในกรุงสวัสดีนี้ ทำกะละ เสียแล้ว, ข้าพระองค์นำทรัพย์สมบัติซึ่งไม่บูรณ์นั้น ไปถวายในราชสำนัก แล้วจึงมา." เรื่องทั้งปวง พึงรำานามนี้ว่า"ในพระสุรัสวดีแหละ. เมื่อพระราชา กราบทูลข้อความอย่างนี้ว่า "ได้ยินว่า เศรษฐี นั้น เมื่อเขานำโกษน่ะ มีระดับต่าง ๆ เข้าไปให้ด้วยถาดทอง ก็กล่าว ว่า 'พวกมนุษย์ ย่อมกินโกษนะชื่อว่าหนานนี้ (เทวาหรือ ?), ๑. พระมหาบุรุด ป. ธ. ๓ (ตอบมาเป็นพระสรวสดงกัญญา ป. ธ. ๘) วัดคำมุลญาม