สัมมาทิฏฐิและการปฏิรูปมนุษย์ในพระพุทธศาสนา : หน้า 29/397

บทที่ ๑ จำเป็นต้องกล่าวว่า เชื้อของมหาวิบัติจะแพร่กระจายไปทั่วโลกได้รวดเร็ว เพียงใด ได้กล่าวแล้วว่า กระบวนวิธีในการปฏิรูปมนุษย์ที่เหมาะสมถูกต้อง ก็คือ การปลูกฝังสัมมาทิฏฐิให้มั่นคงลงในจิตใจของปุถุชนเป็นประการสำคัญ แล้วอย่างอื่นนอกนั้นย่อมพัฒนาตามมาเอง เมื่อถามว่า สัมมาทิฏฐิหรือความเข้าใจถูกเกี่ยวกับโลกและชีวิตนั้น คืออย่างไร ผู้ที่มีความรู้เกี่ยวกับพระพุทธศาสนา ก็มักจะให้คำตอบแบบ สรุปประเด็นว่า สัมมาทิฏฐิ คือการรู้ว่าอะไรเป็นบุญ - บาป ดี - ชั่ว ควร - ไม่ควร คำตอบนี้เมื่อฟังแล้ว ก็ดูเหมือนเข้าใจง่าย ไม่ซับซ้อนยุ่งยาก แต่ ครั้นเมื่อจะนำไปปฏิบัติจริงนี่สิ จะเกิดปัญหาสงสัยทันที แม้เพียงแค่เรื่อง ควร ไม่ควร ก็ตัดสินใจได้ยากแล้ว เพราะการปฏิบัติบางอย่างอาจ เหมาะสมกับบุคคลใดบุคคลหนึ่ง ในเวลาใดเวลาหนึ่ง ในสถานที่ใดสถาน ที่หนึ่งเท่านั้น แต่อาจไม่เหมาะสม เมื่อสภาพการณ์ต่างๆ เปลี่ยนไป อย่างไรก็ตาม พระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระบรมครูของเราได้ตรัส แสดงสาระสำคัญของสัมมาทิฏฐิไว้ในมหาจัตตารีสกสูตร" ดังนี้ บ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัมมาทิฏฐิที่ยังเป็นสาสวะ เป็นส่วนแห่งบุญ ให้ผลแก่ขันธ์ เป็นไฉน? คือความเห็นดังนี้ว่า ทานที่ให้แล้วมีผล ยัญที่บูชาแล้วมีผล การสังเวยที่บวงสรวงแล้วมีผล ๑ ผลวิบากของ กรรมที่ทำดีทำชั่วแล้วมีอยู่ ๑ โลกนี้มี ๑ โลกหน้ามี ๑ ๑ มารดามี ๑ บิดามี ๑ สัตว์ที่เป็นอุปปาติกะมี ๑ สมณพราหมณ์ทั้งหลายผู้ดำเนินไป ๑๕ ๕ ม.อุ.มก. ๒๒/๒๕๗/๓๔๒