แนวคิดในการอบรมบุตร : หน้า 283/397

บทที่ ๘ แนวคิดในการอบรมบุตร เพื่อความสะดวกของพ่อแม่ในการที่จะปลูกฝังลูกให้ตั้งอยู่ใน ความดี จึงขอเสนอแนะแนวคิดไว้เป็นข้อๆ ดังนี้ ๑. พ่อแม่ต้องเริ่มฝึกหรือปลูกฝังวินัยให้ลูกๆ ตั้งแต่ยังอยู่ในวัยทารก ๒. วินัยสําคัญที่ต้องฝึกเป็นประจําและต่อเนื่อง คือ วินัยในเรื่อง การกิน การนอน การตื่นให้เป็นเวลา และการรักษาความสะอาด ซึ่งเป็น เรื่องที่พ่อแม่หรือพี่เลี้ยงจะต้องจัดการให้เด็ก ๓. ผู้ที่จะฝึกวินัยเรื่องใดๆ ให้แก่เด็ก ตนก็จะต้องเป็นคนมีวินัย ในเรื่องนั้นๆ ด้วย มิฉะนั้นการฝึกจะล้มเหลว ไม่ประสบความสําเร็จ ๔. การฝึกวินัยจะต้องเพิ่มขึ้นตามพัฒนาการและวัยของเด็ก ๕. วินัยที่ต้องฝึกเป็นประจำสำหรับเด็กทุกวัย จะต้องเกี่ยวข้อง กับเรื่องการใช้ปัจจัย ๔ การตรงต่อเวลา การรักความสะอาด กิริยา มารยาทที่งดงาม เป็นส่วนใหญ่ 5. พ่อแม่จะต้องเข้าใจว่า วินัยต่างๆ ที่ลูกได้รับการฝึกเป็น กิจวัตรประจำวัน จะพัฒนาขึ้นเป็นนิสัยดีๆ ของลูก ครั้นเมื่อลูกเจริญเติบโต ขึ้น นิสัยดีๆ นั้นก็จะพัฒนาขึ้นเป็นคุณธรรมและสัมมาทิฏฐิประจำใจลูก ๗. การสอนธรรมะให้แก่เด็ก สามารถสอนภาคปฏิบัติเบื้องต้นได้ ตั้งแต่เด็กเริ่มเข้าใจภาษา เช่น การไหว้ การกราบพระ เมื่อเด็กเริ่มพูดได้ เป็นประโยค ก็สอนให้สวดมนต์ไหว้พระได้ ๔. การพาเด็กไปใส่บาตรกับพ่อแม่ ถือว่าเป็นการศึกษาธรรม ภาคปฏิบัติสําหรับเด็กได้ ๔ ๔. การสอนเรื่องคุณสมบัติของคนดีที่โลกต้องการ ๔ ประการ คุณสมบัติของมิตรแท้ ๑๖ ประการ และลักษณะกัลยาณมิตร ๗ ประการ นั้น พ่อแม่ก็อาจจะเริ่มสอนลูกๆ ได้ตั้งแต่อยู่ในวัยอนุบาล โดยใช้ สถานการณ์จริงในชีวิตประจำวันเป็นบทฝึก เช่น เมื่อตั้งใจแบ่งปันสิ่งของ ២៦៩