คัมภีร์ปฏิรูปมนุษย์ : หน้า 334/397

คัมภีร์ปฏิรูปมนุษย์ 5. การปฏิบัติหน้าที่ต่อบุคคลที่เป็นทิศ 5 ของเรา ตาม พุทธบัญญัติอีก ๒๕ - ๓๐ ข้อ (คนโสด หรือเยาวชน ๒๕ ข้อ ผู้ที่แต่งงาน มีครอบครัว ๓๐ ข้อ) ๗. การปฏิบัติสังคหวัตถุ ๔ ข้อ ๔. การมีอริยวินัยในการใช้ทรัพย์ สำหรับกรรมกิเลส ๔ บาปกรรมโดยเหตุ ๔ และทางเสื่อม 5 ประการแห่งโภคะ ท่านรวมเรียกว่าบาปกรรม ๑๔ ผู้ที่ละบาปกรรม ๑๔ ได้แล้ว ชื่อว่าเป็นผู้ปราศจากบาปกรรม ๑๔ ประการ ผู้ปิดป้องทิศ ๖ ในพระสูตรกล่าวไว้ว่า “ผู้ปราศจากบาปกรรม ๑๔ ประการนี้ ๓๒๐ แล้ว ชื่อว่าเป็นผู้ปิดป้องทิศ 5" ทิศ 5 หมายถึงอะไร? ทิศ 5 ในพระสูตรนี้ มิได้หมายถึงทิศตามที่โลกสมมุติกัน หรือ ทิศในวิชาภูมิศาสตร์ แต่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงหมายถึง สิ่งแวดล้อม ที่เป็นบุคคล หรือบุคคลที่แวดล้อมตัวเราอยู่ ซึ่งทรงแบ่งออกเป็น 5 กลุ่ม ใหญ่ คนเราแต่ละคนจะมีบุคคลแวดล้อมอย่างมากไม่เกิน 5 กลุ่ม และ ทรงเรียกว่า ทิศ ๖ คือ ๑. ทิศเบื้องหน้า หมายถึง มารดาบิดา ๒. ทิศเบื้องขวา หมายถึง ครูอาจารย์ ๓. ๔. ทิศเบื้องหลัง หมายถึง บุตรภรรยา ทิศเบื้องซ้าย หมายถึง มิตรสหาย ๕. ทิศเบื้องล่าง หมายถึง ผู้ใต้บังคับบัญชา ลูกจ้างและบริวาร 5. ทิศเบื้องบน หมายถึง สมณพราหมณ์ บุ