คัมภีร์ปฏิรูปมนุษย์ : หน้า 44/397

๑๐ คัมภีร์ปฏิรูปมนุษย์ ใจตนให้บริสุทธิ์หมดจด จนกระทั่งกิเลสถูกกำจัดไปโดยสิ้นเชิง มีดวงจิต สว่างไสว เกิดญาณทัสสนะรู้แจ้งโลก ด้วยตนเอง แล้วนำความรู้นั้นมาสั่ง สอนชาวโลก เป็นสิ่งที่เป็นจริง มีอยู่จริงในโลก โดยสรุปก็คือ สามารถ ตรอง ได้ว่า พระพุทธเจ้ามีจริง เพราะ การเชื่อว่าพระพุทธเจ้ามีจริง ย่อมมีนัยว่า พระพุทธองค์ทรงรู้แจ้ง เห็นจริงตามที่ตรัสสอนสัมมาทิฏฐิทั้ง ๔ ประการ มาตามลำดับ ถ้าไม่ทรงรู้จริงย่อมไม่สามารถตรัสสอนได้เช่นนั้น และความรู้นี้เกิดจาก ประสบการณ์การพัฒนาความสว่างให้เกิดขึ้นในจิตใจตามลำดับๆ ของ พระองค์เอง และด้วยพระองค์เอง โดยไม่มีผู้รู้ใดมาสอนให้ เนื่องจาก ไม่เคยปรากฏมีคำสอนเช่นนี้จากศาสดาองค์ใดในโลกมาก่อนเลย ดังนั้น ความรู้ทั้งมวลของพระบรมศาสดาจึงถือว่าเป็นการตรัสรู้ คือรู้ได้ด้วย พระองค์เอง กล่าวอีกอย่างหนึ่งก็คือ ความรู้เรื่องสัมมาทิฏฐิ (รวมทั้งพุทธธรรม ทั้งมวล) เกิดจากประสบการณ์ในการศึกษาและปฏิบัติทางจิตอย่างทุ่มเท จริงจังของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า บุคคลที่ตรองได้เช่นนี้จึงไม่ติดใจสงสัย เรื่องพระพุทธเจ้ามีจริง บุคคลที่สามารถครองตามสาระสำคัญของสัมมาทิฏฐิทั้ง ๑๐ ประการ มาตามลำดับขั้น นอกจากจะยอมรับว่าพระพุทธเจ้ามีจริงแล้ว ยังจะรู้และ เข้าใจได้ทันทีว่า ตนเองเกิดมาทำไม แน่นอนไม่ใช่เกิดมาเพียงเพื่อใช้กรรม เก่าดังที่คนส่วนมากหลงเข้าใจผิดกัน นั่นคือ สัมมาทิฏฐิขั้นพื้นฐานของ เขาได้เกิดขึ้นแล้ว คือเกิดความเข้าใจถูกเกี่ยวกับโลกและชีวิตตามจริง ซึ่ง อาจกล่าวสั้นๆ ว่าเข้าใจถูกต้อง ความเข้าใจถูกต้องนี้เอง จะทำหน้าที่ผลักดันให้บุคคลเกิดความ คิดที่จะปฏิบัติตามพระธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธองค์ ด้วยตนเองอย่าง