คัมภีร์ปฏิรูปมนุษย์ : หน้า 136/397

คัมภีร์ปฏิรูปมนุษย์ ความหมายของคำว่า “บัณฑิต” คำว่า “บัณฑิต” ตามรูปศัพท์แปลว่า ผู้มีปัญญา นักปราชญ์ ผู้นําเนินชีวิตด้วยปัญญา ในปัจจุบัน ผู้ที่จบการศึกษาระดับปริญญาตรีก็เรียกว่า “บัณฑิต” ดังนั้น เมื่อเอ่ยคำว่าบัณฑิต คนทั่วไปมักจะนึกถึงผู้ที่จบปริญญาตรีขึ้นไป ในบางพระสูตรพระพุทธองค์ทรงใช้คำว่า “บัณฑิต” เมื่อหมาย ๑๒๒ ถึงคนที่ประพฤติดี เป็นคำตรงข้ามกับคำว่า “พาล” ซึ่ง ซึ่งหมายถึง คนทม ความประพฤติไม่ดีด้วยประการต่างๆ คนที่ประพฤติดีนั้นมีพฤติกรรมอย่างไร? พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงแสดงถึงลักษณะนิสัยและพฤติกรรม ของบุคคลที่พระองค์ทรงยกย่องไว้หลายแห่ง และทรงสรรเสริญผู้ครองเรือน ที่มีลักษณะนิสัยและพฤติกรรมดังต่อไปนี้ว่าเป็นผู้ประเสริฐสุด “บุคคลผู้แสวงหาโภคทรัพย์โดยชอบธรรม โดยไม่ทารุณ ครั้นแสวงหาได้แล้ว ย่อมเลี้ยงตนให้เป็นสุข ให้อิ่มหนำ แจก จ่าย กระทําบุญ และเป็นผู้ไม่กำหนัด ไม่หมกมุ่น ไม่จดจ่อ เห็นโทษ มีปัญญาเป็นเครื่องสลัดออก บริโภคโภคทรัพย์นั้น นี้เป็นผู้เลิศ ประเสริฐ เป็นใหญ่สูงสุด... " ๓ กามโภคีสูตร อัง, ทสก. มก. ๓๘ | ๙๑ / ๒๕๕