คัมภีร์ปฏิรูปมนุษย์ : หน้า 56/397

คัมภีร์ปฏิรูปมนุษย์ ๔. การที่สิงคาลกะไหว้ทิศ และการที่เขากราบทูลขอร้อง พระพุทธองค์ให้ทรงแสดงธรรม อาจพิจารณาได้ว่า เขากำลังประสบ ปัญหาอย่างใดอย่างหนึ่งหรือทั้ง ๒ อย่าง คือ ๑) ความหงอยเหงาว้าเหว่ เพราะไร้มารดาบิดาเป็นที่พึ่ง ๒) มีปัญหาในการดำเนินกิจการหรือธุรกิจที่เป็นมรดก ตกทอดมาจากบุพการี นัย คือ ๕. สาเหตุที่พระบรมศาสดาตรัสเทศนาเรื่องนี้ อาจมองได้ ๒ ๑) ทรงเห็นว่าสิงคาลกะกำลังประสบปัญหา ไม่สามารถแก้ ปัญหาได้จึงมาไหว้ทิศ โดยเหตุที่พระพุทธองค์ทรงรู้จักมารดาบิดาของ สิงคาลกะเป็นอย่างดี ในฐานะพระโสดาบันที่เป็นศิษย์ของพระองค์ประการหนึ่ง และด้วยพระมหากรุณาอันยิ่งใหญ่ต่อสัตวโลกอีกประการหนึ่ง จึงตรัส แสดงพระธรรมเทศนาเพื่อเป็น “แนวทางสร้างคนดี” ไว้ให้ชาวโลก ๒) ทรงเห็นว่าโอวาทที่บิดาของสิงคาลกะ สั่งให้ไหว้ทิศนั้น เป็นพื้นความรู้เดิมที่พระพุทธองค์ จะทรงถือโอกาสพัฒนาเป็นความรู้ใหม่ ได้ง่าย ด้วยการเปลี่ยนทัศนคติและความรู้เดิมของเขา โดยใส่ธรรมะของ พระองค์เข้าไปแทน 5. การที่พระบรมศาสดาตรัสว่า ในวินัยของพระอริยเจ้า เขา ไม่นอบน้อมทิศ 5 กันอย่างนี้ ย่อมมีความหมายว่าพระอริยเจ้าทั้งหลายไม่ ได้สร้างความเจริญด้วยการไหว้ทิศ ดังที่สิงคาลกะกำลังกระทำอยู่ แต่มีวินัย ยึดเป็นหลักปฏิบัติเพื่อความเจริญรุ่งเรืองโดยเฉพาะ