การปลูกฝังหิริโอตตัปปะและสัมมาทิฏฐิในเด็ก : หน้า 262/397

២៤៨ คัมภีร์ปฏิรูปมนุษย์ หิริโอตตัปปะ หรือความละอายและความกลัวบาปนี้แหละ ที่ จะคุ้มครองโลกให้เกิดสันติสุข ใครก็ตามที่ขาดหิริโอตตัปปะ ก็เปรียบ เสมือนบุคคลที่มีระเบิดคล้องคอเอาไว้ พร้อมที่ระเบิดได้ตลอดเวลาเมื่อ ต้องการ ส่วนผู้ที่มีหิริโอตตัปปะนั้น เปรียบเสมือนผู้ที่ถอดระเบิดที่คล้อง คอไว้ออกแล้ว อยู่ในอาการอันสงบได้ ไม่มีความกระเหี้ยนกระหือรือใน การก่อกรรมชั่วใดๆ ด้วยเหตุนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงตรัสแสดงว่า “หิริโอตตัปปะเป็นธรรมคุ้มครองโลก” สัมมาทิฏฐิ หรือปัญญาอันเห็นชอบตามท่านองคลองธรรมนี้ คือธรรมะที่ประคองใจคนเราให้เลือกท่าแต่คุณความดีตลอดไป ไม่หลง ออกนอกทางไปเกลือกกลั้วความชั่ว ส่วนพ่อแม่ที่ได้ปลูกฝังธรรมะทั้ง ๒ เรื่องนี้ลงในจิตใจลูก เป็นอย่างดีแล้ว ก็มั่นใจได้ว่าลูกของท่านจะเป็นคนดีอย่างแน่นอน ส่วนพ่อแม่ที่ไม่ได้ปลูกฝังอบรมธรรมะ ๒ เรื่องนี้ให้แก่ลูก เด็กก็ยังมีโอกาสจะได้รับการปลูกฝังอบรมจากทางโรงเรียน เป็นลำดับต่อไป กระนั้นก็ตาม โอกาสที่เด็กจะได้รับการปลูกฝังอบรมธรรมะดังกล่าวจาก โรงเรียนอย่างได้ผลจริงจัง คงจะหวังได้น้อยเต็มที่ ทั้งนี้เพราะครูอาจารย์ ต้องแบกภาระหน้าที่ดูแลรับผิดชอบนักเรียนเป็นจํานวนมากประการหนึ่ง และการปลูกฝังอบรมเรืองบุญ - บาป ดี - ชั่ว ควร - ไม่ควร เพื่อ พัฒนาให้เกิดสัมมาทิฏฐิอย่างแท้จริงนั้น ต้องกระทำตั้งแต่เด็กก่อนไป โรงเรียน อีกประการหนึ่ง การที่การปลูกฝังอบรมเด็กที่โตแล้ว ไม่ใคร่จะได้ผลดี ก็ เพราะเด็กได้สะสมมิจฉาทิฏฐิไว้ในจิตใจมากแล้ว ย่อมยากที่จะลบล้างออกไป ยิ่งถ้าเป็นเด็กวัยรุ่นด้วยแล้ว แทบจะไม่ได้ผลเลย เพราะเด็กวัยนี้จะตาม กระแสสังคมและเพื่อนฝูง จึงไม่ฟังครูอาจารย์