คัมภีร์ปฏิรูปมนุษย์ : หน้า 58/397

คัมภีร์ปฏิรูปมนุษย์ ดังนั้น การรักษาวินัย จึงเป็นการควบคุมความประพฤติทาง กายและวาจามิ ามิให้แสดงพฤติกรรมเสียหาย ไม่งามใดๆ ออกมา แม้ใจจะ คิดละเมิด ต่อต้าน หรือไม่เห็นด้วย ก็ยังไม่ถือว่าเป็นความผิด ถ้าเป็น พระภิกษุก็ยังไม่ถือว่าอาบัติ วินัยแบ่งออกเป็น ๒ ประเภท คือ ๑) เป็นข้อบังคับ 4 ได้แก่ ข้อปฏิบัติเบื้องต้น เพื่อป้องกัน ความประพฤติเสียหาย เช่น ห้ามฆ่าสัตว์ ห้ามลักขโมย เป็นต้น รวมทั้ง ข้อปฏิบัติเพื่อก่อให้เกิดความเจริญก้าวหน้าแก่ตนเอง เช่น การตรงต่อเวลา การปฏิบัติตามกฎกติกาของสังคม เป็นต้น ๒) เป็นเครื่องขัดเกลา ๕ ได้แก่ หลักการอบรมเกี่ยวกับ ขนบธรรมเนียม เพื่อควบคุมส่งเสริมมารยาทและความเป็นอยู่ ให้ดีงาม น่าเลื่อมใสศรัทธาแก่ผู้พบเห็น เช่น มารยาทในการรับประทานอาหาร การแสดงความอ่อนน้อมถ่อมตน เป็นต้น ๒. ศีล ศีลแปลว่า ปกติ สงบเย็น เมื่อผู้ใดรักษาวินัยไว้ได้ดีแล้ว เป็น ปกติในชีวิตประจำวันของตน ใจไม่รู้สึกต่อต้านใดๆ จากวินัยก็กลายเป็น ศีล ดังนั้น ศีลที่สมบูรณ์ คือ เครื่องควบคุม กาย วาจา ใจ ให้มี ความบริสุทธิ์ มีปกติมารยาทที่สะอาดปราศจากโทษ ๔ เรียกว่า อาทิพรหมจริยกาสิกขา ๕ เรียกว่า อภิสมาจาริกาสิกขา