ความสำคัญของสัมมาทิฏฐิและหิริโอตตัปปะในพัฒนาเด็ก : หน้า 217/397

บทที่ ๗ สัมมาทิฏฐิ และหิริโอตตัปปะ จิตใจย่อมอ่อนแอ ไม่สามารถต่อต้านเชื้อ โรคคือกิเลสได้ ความคิดมิจฉาทิฏฐิจึงก่อตัวขึ ตัวขึ้น ถึงแม้จะพลาดจากทิศเบื้องหน้าไปแล้ว ก็ยังพอจะมีความหวัง จากทิศเบื้องขวาอีกเมื่อไปโรงเรียน แต่ถ้าทิศเบื้องขวาขาดอริยวินัย ไม่ ปฏิบัติหน้าที่ของตนให้สมบูรณ์ เด็กๆ เหล่านี้ก็หมดหวังที่จะได้รับการ ปลูกฝังสัมมาทิฏฐิ จิตใจที่อ่อนแออยู่แล้วก็จะไม่มีทางพัฒนาให้แข็งแกร่ง ขึ้นมาได้เลย พูดง่ายๆ ก็คือจะเป็นเด็กที่มีปัญหาทั้งด้านการเรียนและ ความประพฤติ อาจจะมีอยู่บ้างที่เด็กบางคนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนดี แต่เพราะเหตุที่ขาดหิริโอตตัปปะ ขาดสัมมาทิฏฐิ เขาก็อาจจะนำความรู้ไป ใช้ในทางที่ไม่ถูกต้องทำนองคลองธรรม ดังนั้นเด็กมิจฉาทิฏฐิ ถึงจะเรียน ดีก็ยังเป็นเด็กที่มีปัญหาอยู่นั่นเอง ครั้นเมื่อเติบโตเป็นวัยรุ่น เด็กวัยนี้ก็จะมีความคิดคล้อยตาม เพื่อนฝูงมากกว่าพ่อแม่และครูอาจารย์ อาจจะเกรงใจพ่อแม่อยู่บ้างก็ เพราะยังต้องขอเงินพ่อแม่ใช้ หรืออาจจะเกรงใจครูอาจารย์อยู่บ้างก็เพราะ กลัวสอบตก อย่างไรก็ตามเด็กวัยนี้ก็จะจับกลุ่มกันตามลักษณะนิสัย ความสนใจและความเชื่อ ซึ่งแน่นอนว่าเด็กที่มีปัญหา ก็ย่อมจะคบหา สมาคมกับเพื่อนที่มีลักษณะนิสัยคล้ายคลึงกัน ยากที่จะได้เพื่อนดีๆ หรือ มิตรแท้ ครั้นเมื่อคบกันไปนานๆ ต่างก็ถ่ายทอดลักษณะมิตรเทียมให้แก่ กันมากขึ้นๆ กลายเป็นนิสัยติดตัวไปจนกระทั่งเป็นผู้ใหญ่ พร้อมที่จะ แพร่เชื้อมิตรเทียมให้แก่คนรอบข้าง นับตั้งแต่เพื่อนร่วมงาน ญาติพี่น้อง ผู้ใต้บังคับบัญชา ภรรยา / สามี ลูกจ้าง และบุตรธิดา ครั้นเมื่อเข้าสู่วงการอาชีพ ย่อมได้มีโอกาสคบหาสมาคมกับ เพื่อนใหม่ ซึ่งแต่ละคนย่อมมีลักษณะนิสัยและพฤติกรรมแตกต่างกันไป บางคนอาจเป็นมิตรเทียม บุคคลที่มีนิสัยมิตรเทียมติดตัวมา เมื่อได้พบเพื่อนใหม่ที่เป็น ๒๐๓