บัณฑิตในพระพุทธศาสนา : หน้า 147/397

บทที่ ๕ “บัณฑิต” ตามความหมายในทางพระพุทธศาสนานั้นหมายถึงคนดี คือ คน ที่คิดดี พูดดี และทำดี เป็นปกติ ทั้งนี้ย่อมหมายความด้วยว่า บัณฑิต เป็นผู้ที่ละเว้นความชั่วทุกประการอย่างเด็ดขาด อีกทั้ง สามารถผูกมิตรไว้ ได้รอบด้าน บัณฑิตจึงเป็นผู้ที่จะสามารถแก้ไขปัญหาสังคมของมนุษยชาติ เพราะมีพลังความดีอย่างมหาศาลอยู่ในตัว ซึ่งพร้อมที่จะใช้ขับเคลื่อนสังคม และเศรษฐกิจให้ดีตามไปด้วย ประเทศใดที่ปรารถนาความเจริญก้าวหน้า ก็ต้องมุ่งมั่นสร้างบัณฑิตประเภทนี้ขึ้นมาให้มาก แทนที่จะผลิตบัณฑิตที่มี แต่ใบปริญญาบัตร ที่คอยหาช่องทางเอารัดเอาเปรียบผู้อื่นอยู่ร่ำไป ต้องถือว่า บัณฑิตประเภทเอาเปรียบนี้จิตใจของเขาขาดศักดิ์และสิทธิ์ แห่งความเป็น บัณทิตที่เป็นมิตรแท้ ดงนน จึงถึงเวลาแล้วที่ประเทศไทยของเราจะต้องช่วยกันสร้าง บัณฑิตที่เป็นมิตรแท้ให้เต็มบ้านเต็มเมือง อย่ามัวไปหลงผลิตบัณฑิตประเภท ที่ต้องให้ประเทศมหาอำนาจมาตรวจสอบ เพื่อประเมินคุณภาพอยู่เลย นอกจากจะเป็นการกระทำที่ไม่ฉลาดแล้ว ยังจะพาให้บ้านเมืองล่มสลายไป ด้วย m). น บ ทน สิ่งแวดล้อมที่เป็นคนดี คือแหล่งที่มาของมิตรแท้ ทารก ทุกคนเมื่อแรกลืมตาดูโลกนั้นล้วนแต่ไร้เดียงสา บริสุทธิ์ สะอาดเหมือนกันหมด ครั้นเมื่อเติบโตขึ้น แต่ละคนก็จะมีลักษณะนิสัยแตกต่างกันออกไป ขึ้นอยู่กับบุคคลที่แวดล้อมเขาหรือบุคคลที่เขาคบหาสมาคมด้วย ซึ่งมี ลักษณะนิสัยที่ดีและไม่ดี นั่นคือ ลักษณะนิสัยของมิตรเทียม หรือมิตรแท้ ของเรา ย่อมได้มาจากทิศ 5 ๔. ผู้ที่มีลักษณะนิสัยของมิตรแท้ ย่อมไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม ตามธรรมชาติ เราได้ทราบแล้วว่า “มิตรแท้” ตามนัยทางพระพุทธศาสนา ကက