คัมภีร์ปฏิรูปมนุษย์ : หน้า 114/397

900 คัมภีร์ปฏิรูปมนุษย์ จะเห็นว่า การคบคนชั่วเป็นมิตรนั้น มีแต่ทางเสื่อมอย่างเดียว คนที่เคยมีนิสัยดี ถ้าไปคบคนชั่วเป็นมิตรแล้ว ในที่สุดก็จะถูกอิทธิพล ของคนชั่วครอบงำ จนกลายเป็นคนชั่วตามไปด้วย เมื่อเป็นคนชั่ว มีพฤติกรรมชั่ว ชีวิตก็จะตกต่ำลงเรื่อยๆ ชีวิตก็จะถูกรุมเร้าด้วยปัญหาเดือดร้อนนานัปการ ครั้นเมื่อตายไปยังจะ ต้องไปสู่ทุคติอีก ต้องเสวยวิบากกรรมชั่วต่อไปอีกนานแสนนาน ทุคติ อันได้แก่ นรก เปรต อสุรกาย ปุถุชนย่อมไม่มี ญาณทัสสนะวิเศษที่จะรู้เห็นได้ ทุคติที่ปุถุชนพอจะรู้เห็นได้ก็คือ อัตภาพ ที่เป็นเดรัจฉานเท่านั้น สัตวโลกที่เกิดมาเป็นสัตว์ต่างๆ รวมทั้งคนที่เกิด มาได้อัตภาพเป็นคนง่อยเปลี้ยเสียขา บ้าใบ้ พิกลพิการ ปัญญาอ่อน ยากจนข้นแค้นในโลกนี้ ล้วนเป็นผลของกรรมชั่วที่ตนเองเคยก่อไว้ในโลก นี้ทั้งสิ้น เมื่อชีวิตตกอยู่ในสภาพเช่นนี้แล้ว ย่อมยากที่จะได้เกิดเป็นคนดี เพราะเหตุนี้พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงทรงชี้ชัดว่า “สุดยอดแห่งอบายมุขคือ คบคนชั่วเป็นมิตร” ศัตรูในคราบมิตร สังคมมนุษย์มีคนชั่วคนเลวอยู่มากมาย แต่ละคนล้วนแสดง พฤติกรรมชั่วของตนออกมาในรูปแบบต่างๆ กัน พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงแบ่งคนชั่วเหล่านี้ออกเป็น ๔ ประเภท ตามพฤติกรรมที่เขาแสดงออก เมื่อคบค้าสมาคมกับเพื่อน และทรงเรียกว่า “มิตรเทียม” ซึ่งมีความ หมายว่าไม่ใช่มิตร แต่เป็น คนเทียมมิตร ดังนี้คือ