ความรับผิดชอบทางศีลธรรมและอิทธิพลของอบายมุข : หน้า 271/397

บทที่ ๘ ๓. คนดีต้องมีความสำนึกรับผิดชอบต่อศีลธรรมทางเศรษฐกิจ ด้วย การควบคุมตนให้พ้นจากอบายมุข ๖ อบายมุข แปลว่า ทางแห่งความ ฉิบหาย หรือเหตุย่อยยับแห่งโภคทรัพย์ มี 5 ประการ คือ หมกมุ่นอยู่ กับการดื่มน้ำเมา การเที่ยวกลางคืน การดูการละเล่น การเล่นการพนัน การคบคนชั่วเป็นมิตร และความเกียจคร้านในการทำการงาน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนว่า แม้อบายมุขทั้ง 5 ประเภท จะ เป็นทางนําความฉิบหายมาสู่ตัวเราก็ตาม แต่ทรงชี้ว่า การคบคนชั่วเป็น มิตรนั้น คือ สุดยอดแห่งความเลวร้ายในบรรดาอบายมุขทั้งปวง เพราะ คนชั่วย่อมมีอิทธิพลชักนำเราไปสู่อบายมุขอื่นๆ ที่เหลืออีกทั้งหมดได้ เราอาจต้องกลายเป็นคนชั่วไปตลอดชีวิต เพราะไม่สามารถกลับตัวกลับใจ เป็นคนดีได้ ใครก็ตามเมื่อชีวิตตกอยู่ในสภาพคนชั่วเสียแล้ว ในฐานะส่วนตัว ชื่อว่าได้ปิดทางสวรรค์นิพพานของตนเองโดยสิ้นเชิง ในฐานะสมาชิกของ สังคม จะถูกเพ่งเล็งว่าเป็นตัวอันตรายที่จะสร้างปัญหาเลวร้ายนานา ประการให้แก่สังคม จะถูกสังคมวิพากษ์วิจารณ์ว่าเป็นคน "เสียชาติเกิด คนที่ถูกสังคมตราหน้าว่าเป็นคนชั่วเสียแล้ว ย่อมหมดกำลังใจ ทำความดี แต่จะหันไปทำกรรมชั่วต่อไปอีก ชีวิตจึงมีแต่จะตกต่ำลงเรื่อยๆ ถึงขนาดข้ามภพข้ามชาติทีเดียว อนึ่ง มีข้อสังเกตว่า การพนันกำลังเป็นอบายมุขที่ทำลายเศรษฐกิจ ของผู้คนอย่างหนัก ในสังคมไทยปัจจุบัน บางคนที่เคยเป็นคนดีต้อง กลายเป็นโจรปล้นธนาคาร เพื่อหาเงินมาใช้หนี้จำนวนมาก อันเนื่องมา จากการเล่นการพนัน บางคนต้องสูญเสียบ้านและที่ดินเพราะการพนัน แม้จะมีนักการพนันบางคนร่ำรวยจากการพนัน แต่ไม่ช้าไม่นานก็อาจจะ กลายเป็นคนสิ้นเนื้อประดาตัว เพราะฤทธิ์การพนัน เข้าทำนองกงเกวียน ก่าเกวียนนั่นเอง คือเคยล้างผลาญคนอื่นมาแล้ว ในที่สุดตัวเองก็ต้องถูก ๒๕๗