นิสัยที่ควรหลีกเลี่ยงในเด็ก : หน้า 193/397

บทที่ ๗) พากษ์วิจารณ์ตำหนิติเตียน ขัดคอผู้อื่นบ้าง นินทาหรือว่าร้ายทุกๆ คนที่ มีความคิดเห็นไม่เหมือนกับตน หรือไม่เอื้อประโยชน์ให้ตนบ้าง บุตร ประเภทนี้จึงเป็นคนน่าเบื่อ น่ารำคาญ ไม่น่าคบค้าสมาคมด้วย นอกจาก นี้บางคนยังเป็นต้นเหตุแห่งความร้าวฉาน และแตกสามัคคีในครอบครัว และหมู่ญาติอีกด้วย ๓) มีนิสัยชอบทําร้าย เพราะเหตุที่คิดว่าตนเองดีวิเศษกว่าใครๆ คิดว่าผู้อื่นไม่มีคุณความดีอะไร บุตรประเภทนี้นอกจากจะชอบว่าร้ายพี่น้อง และผู้อื่นแล้ว ยังชอบแสดงท่าทางเหยียดหยามผู้อื่นอยู่เป็นนิจ ใครที่ เป็นต้นเหตุทำให้เขาบันดาลโทสะ ก็อาจจะถูกเขาทำร้ายได้ทันที บุตร ประเภทนี้ทำร้ายได้ แม้แต่บุพการีของตนเอง ดังมีกรณีลูกทรพีทำร้ายหรือ อาจถึงขั้นฆาตกรรมพ่อแม่มาตั้งแต่ครั้งโบราณกาล จวบจนถึงปัจจุบัน ข. บุตรขาดความสำนึกรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติ ก็เพราะไม่เห็นคุณค่าของสิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติ ซึ่งจะมีลักษณะนิสัย และแสดงพฤติกรรมออกมาให้เห็นได้อย่างน้อย ๓ ประการ คือ ๑) ไม่สนใจเรื่องการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติ มนุษย์ เราจะมีชีวิตอยู่อย่างผาสุกได้ ก็เพราะมีปัจจัย ๔ คือ อาหาร ที่อยู่ เครื่องนุ่งห่ม และยารักษาโรคพร้อมบริบูรณ์ รวมทั้งมีน้ำและอากาศบริสุทธิ์สะอาดอีกด้วย แหล่งกำเนิดของปัจจัยดังกล่าวทั้งหมด ล้วนมีอยู่หรือผลิตมาจากสิ่ง แวดล้อมตามธรรมชาติทั้งสิ้น แต่ถ้าพ่อแม่ไม่อบรมสั่งสอนบุตรให้เข้าใจความสัมพันธ์ เกี่ยวข้องระหว่างปัจจัย ๔ กับสิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติแล้ว นอกจาก บุตรจะมองไม่เห็นคุณค่าของสิ่งแวดล้อมใกล้ตัว ตลอดจนไม่มีความคิด ในเรื่องการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติที่อยู่ไกลตัวออกไปแล้ว บุตรยังจะไม่ให้ความเอาใจใส่ แม้แต่การดูแลรักษาความสะอาดบ้านเรือน