ความสุขและความปราศจากกำหนดในพระพุทธศาสนา : หน้า 24/233

ประโยค - คำตอบสนับสนุน ตำราอา อรณอวพระวรร ชอน อ. หน้าที่ 17 บทความว่า สุข วิราค โลก มีความว่า แม้ความ ปราศจากกำหนด ก็จเป็นความสุข ถามว่า "ความปราศจากกำหนดเป็นเช่นไร ?" ตอบว่า "คือความว่างามทั้งหลายเสีย." อธิบายว่า ความปราศจากกำหนดอันใด ที่ท่านเรียกว่าความ ล่วงามทั้งหลายเสีย แม้ความปราศจากกำหนดนั้น ก็จเป็น ความสุข. อนาถมิมรรพร พระผู้พระภาคตรัสด้วยท่วว่า ความ ปราศจากกำหนดนั้น. ส่วนพระอรหัด พระผู้พระภาคตรัสด้วยคำนี้ว่า ความกำจัด อัสมิมานะเสีย. จริงอยู่ พระอรหัตท่านกล่าวว่าเป็นความกำจัดด้วยจะจับ อัสมิมานะ ก็ชื่อว่าสูญอันจากพระอรหัตนี้ไม่มี เพราะเหตุนัน พระผู้พระภาคเจ้าตรัสว่า "ข้ออันแล้วเป็นสุขอย่างยิ่ง." [ราชายตนกถา] บทว่า มุลอิจนุมูลนา ได้แก่ จากโคนต้นไม้จัก (? ) ซึ่งตั้ง อยู่ในแงบทิศปราจีนแต่หาโพธิ์ บทว่า ราชายตน มีความว่า เสด็จเข้าไปยังโคนไม้กต ซึ่ง ตั้งอยู่ด้านทิศพักยืน. ข้อว่า เตน โน ปน สมเยน มีคำถามว่า โดยสมใชไหน ? [12] ตอบว่า เมื่อพระผู้พระภาคประทับนั่งด้วยการนั่งขัดสมาธิ อย่างเดียวตลอด ๑ วันทีโคนต้นไม้กต ท่าวสักกเทวาทรงทราบ ว่า "ต้องมีกองเนื่องด้วยพระกระยาหาร" จึงทรงน้อมถวายผลสมอเป็น