ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - คติสำนวนสําหรับภิก อรรถาธิบายพระวินัยมหาวรรค ตอน ๑ หน้าที่ 196
[อพัทธสีมา]
พระผู้มีพระภาค ครั้งทรงแสดงสมานสงวนและความเป็นผู้มีอิสรเสรีอย่างนี้แล้ว นมัสการรง
แสดงสมานสงวลา และความเป็นผู้มีอิสรเสรีในจังหวะ
ทั้งหลาย แม้มีผู็ผูกสมา จึงตรัสว่า อสมุโมตาย ภิกขขาว
สีมา อุตฺติมตาย เป็นอาทิ.
วิตินาฌฉันในคำว่า อุตฺติมตาย ได้แก่ไม่ไร้กำหนด. ก็
แม้นคร ย่อมเป็นอันธงว่าเอาแล้วก็เดียว ด้วย คาม ศัพท์ ในคำ
ว่า คาม วา นิคม วา นี้.
บรรดาคามสมาและนึกสมานนั้น ท่านผู้ครองบ้านนั้น ย่อมได้
พึใจในประเทศเท่านั้น ประเทศเท่านั้น จะเล็กหรือใหญ่ก็ตาม ก็ ย่อม
ถึงความนั้นว่า "คามสมา ทั้งนั้น. (๑๒๒) แม้ในคริสสมาและนึก-
สมา ก็ยืนนี้แล.
พระราชทรงกำหนดประเทศอันหนึ่งแม้ได้ ในเขตอัน
หนึ่งท่านนั้นว่า "นืองเป็นวิสุงคาม" พระราชทานแก่บุคคลบางคน,
ประเทศแม่นั้น ย่อมเป็นวิสุงคามสมาแท้. เพราะเหตุนั้น วิสุงคาม-
สมานั้นด้วย คามสมา นครสมา และนึกสมามา ตามปกติออกนี้ด้วย
ย่อมเป็นเช่นกับพัทธสมาเหมือนกัน. แต่สมามเหล่านี้ไม่ได้ความคุ้ม
ครองการอยู่ปรากฏให้รุตรอย่างเดียว.
[สัตตพัณฑร์สมา]
พระผู้มีพระภาค ครั้งทรงแสดงกำหนดสมาแก่ภิกขุผู้มีกายอยู่ใน