คติสงบสำหรับกิร ธรรมภาพระวินัย มหาวณ : หน้า 174/233

ประโยค - คติสงบสำหรับกิร ธรรมภาพระวินัย มหาวณ ด ตอน ๑ - หน้า ที่ 167 [๑๔๙] อูปสักขนฺธ ตวรณนา วินิจฉัยในอูปสักขนฺธ ในทวา อญฺญติกนฺถิ นี่ มีวิเคราะห์ว่า สมฺยติ ท่านเรียน ให้ชื่อว่า ติกฺคล เปลว่าท่า ท่านชื่อ อญฺญติกฺถดฺถึ, ท่านอิ่นของ ชนเหล่านัน มยู่ เหตุนัน ชนเหล่านัน จีงชื่อว่า อญฺญติกฺถดฺถึ, มีคำอธิบายว่า ผู้มีลักษณะอื่นจากลักษณะในอาณนันนี้." สองบทว่า ทมมฺ ภาณุติ มีความว่า ย่อมขึ้นองค์ถึงสิ่งที่ ควรทำและไม่ควรทำของเหล่าอญฺญติกฺถดฺถึนั้น. สองบทว่า ตา ภาณุติ คือ มนุษย์เหล่านั้นย่อมได้. บทว่า มฺูลสุภา คือ (เหมือน) สุภตัวอ้วน. ในข้อว่า อนฺูญฺญปนฺโน วา โสติ อปฺปุตฺตวา วา สุทธโต นี้ พึงทราบเนื่องความอย่างนี้ว่า ภาณุตไม่ต้องอาบัติใด หรือผิดแล้ว แต่ออกแล้ว, อาบัติชื่อว่า อาปติไม่มี. ข้อว่า สงฺขปานมุสาวนาโท ก็ โธติ มีความว่า สงฺขปาน- มุสาวาทที่พระผู้มีพระภาคตรัสว่า "สงฺขปานุสาวเทวมมีเงื่อน นั่น" นี้ว่าโดยอัต ถิ เป็นอาบัติอะไร ? คือ เป็นอาบัติรึใดหน ? ข้อว่า ทุกฺขิ โธติ คือเป็นอาบัตทุกฺขุ คืออาบัตทุกขุมัน และ ผู้ศึกษาอาขำเข้าใจว่า "เป็นอาบัติตามลักษณะแห่งสมาวา, แต่ควรทราบว่า เป็นอาบัติมิใช่ทำในเวลาว่าเป็นสมุตฐาน ตามพระ"