ความสำคัญของมารดาในคัมภีร์พระเวสย์มหารค : หน้า 151/233

ประโคม - คติสนสนป่าสักกิลา ถวาทวพระเวสย์มหารค ตอน ๑ - หน้าที่ 144 [มฤตุตมตภาวิตดู] พิธีทราบวินิจฉัยในเรื่องบุคคลผู้มารดาเป็นต้นต่อไป:- สองบทว่า นิรมิตติ ครุษมีความว่า เราพิภากระทำความออก คือ ความหลีกไป ความชำระสะสาง. ในคำว่า มฤตุตมโก ภิกขุวะ นี้ มีวิจินฉัยว่า มารดาผู้ให้เกิดซึ่งเป็นหญิงมนุษย์ อันบุคคลใดแม้แต่ผู้นองก์เป็นมารดามนุษย์เหมือนกันแก่งกลังปลดลงเสียจากชีวิต, บุตรคนนี้เป็นผู้มารดาด้วยอันน่ารังเกียจ-มฤตุตมกรรม. บรรพชาและอุปสมบทแห่งบุคคลนี้อันพระผู้เป็นพระภาคทรงห้ามแล้ว. ส่วนมารดาผู้เลี้ยงดูดี ปกดิ๊ดี ซึ่งมีใช่ผู้ให้เกิด แม้เป็นหญิงมนุษย์ หรือราชาแม้ผู้ให้เกิด แต่มีหญิงมนุษย์ อันบุคคลใดมาแล้ว, บรรพาของบุคคลนั้น พระผู้พระภาคไม่ทรงห้าม และเขาไม่เป็นผู้มองันตรายกรรม. มารดาผู้เป็นหญิงมนุษย์ อันบุคคลใดซึ่งตนเองเป็นสัตว์วีฉฉาณาแล้ว, แม้บุคคลนั้นผู้อื่นไม่เป็นผู้เป็นอนันตรายกรรม ส่วนบรรพา ของเขาเป็นอันทรงห้ามด้วย เพราะข้อที่เขาเป็นสัตว์วีฉฉาณา. คำที่เหลือเป็นคำต้นทั้งนั้น. แม้ในบุคคลผู้นำบิดา ก็ย่อให้. ก็คำมัญญูเป็นลูกหญิงแพศยา, ไม่ทราบว่า "ผู้เป็นบิดาของเรา" เขาก็คิดด้วยนามของของชายใด, และชายนันต์นามเขามาแล้ว ย่อมถึงความนับว่าเป็นผู้มิดเหมือนกัน, ย่อมถูกอนันตรายกรรมด้อ. แมบุคคลผำ่พระอรหันต์ พึงทราบด้วยอำนาจพระอรหันต์ผู้นี้เป็น