คติสมันปาสักกิร อรรถาธิบายยัยมหาวรรค ตอน ๑ : หน้า 177/233

ประโยค - คติสมันปาสักกิร อรรถาธิบายยัยมหาวรรค ตอน ๑ หน้า 170 "เจ้าเข้า พึงระวัง ภูเขานั้น เป็นนิมิต; พึงกำหนดนิมิตให้ได้ กำหนดไว้ที่แรกอย่างนี้แล้ว จึงค่อยหยุด จริงอยู่ ด้วยการกำหนด อย่างนี้ นิมิตกับนิมิตจึงกล่าวถึงกัน ครั้งกำหนดนิมิตอย่าง นี้แล้ว ลำดับนั้น พึงสมมติสมาทด้วยกรรมวาจาที่พระผู้มีพระภาคตรัส ไว้เป็นลำดับไป. ในที่สุดแห่งกรรมวาดพื้นที่สุดท้าย ในมิติทั้งหลาย ยอมเป็นสมม. ตัวมนิททั้งหลายเป็นภายนอกสมม. นิมิตทั้งหลายใน สมมั้น แม้กำหนดครั้งเดียว ก็เป็นอันกำหนดไว้ได้แล้วแก้ แต่ใน อันทธรถกถาแก่าว่า "เมือจะผสมสมาทต้องกำหนดนิมิต ๓ ครั้ง." และอุปสมบทก็ได้ องตอบอย่างนี้ว่า "ภูเขา เจ้าเข้า" ฯลฯ "น้ำ เจ้าเข้า" ควรทั้งนั้น. [nidviniyay] บัดนี้ พึงทราบว่านิยมฉันในนิมิตทั้งหมด มีปทนิมิตเป็นดัง อย่างนี้:- ภูเขามี ๓ ชนิด คือ ภูเขาดินล้วน ๑ ภูเขาสิลล้วน ๑ ภเขา ศิลาปดิน ๑ ภเขานั้น ใช้ได้ทั้ง ๓ ชนิด แต่กองทรายไม่ใช้ได้ และตั้งแต่นาขาเท่าชิงของขาวสิ้น ก็ก็ไม่ใช้ ถ้ามีภูเข ๔ คุณ ใน ๔ ทิศ หรือมี ๓ เท่าใน ๓ ทิศ แม้จะสมมติสมาทด้วยปิพพาค- นิมิตทั้งนั้น ทั้ง ๔ หรือ ๓ ก็ควร แต่จะสมมติด้วยนิมิตเพียง ๒ หรือ เพียง ๑ ไม่ควร. แมในปาสถานิมิตเป็นต้นนอกจากนี้มีมัยเหมือน ๔. เอกสุสาเอว ปน ทิลาย จิตติ คติ ดา โท ไพฑูรย์ สมมติุน น ฯลฯ น ๆ วงู คี วี ห ป ท วิ สุ ทิ ญ จิตหิ วิจิตติ วิวุติ นานที.