ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค- คติของตนปสากากา อรรถถากพระเวนิ มหาวรรค ตอน ๑ - หน้าที่ 83
ผู้ถูกสั่งอย่างนั้น ถ้าเกิดขึ้นโดยการเป็นอาจารย์ภูมิชาของเขาอาจไม่
รับ, ที่นั้นกุลบุตรนันอจะโกรธว่า “ภูมิเหล่านี้ไม่เชื่อเรา” แล้วผิง
ไปเสียดได้, เพราะเหตุนัน ถิฏฐัปทบุหลายทิ้งนำเข้าไปส่วนข้างหนึ่ง
แล้ววิ้งก่ออาจารย์และภูมิมายสำหรับเขา.
เพื่อแสดงปริวัตวัตรแห่งกุลบุตรผู้เคยเป็นอัญญเดียรถิ่นนั้น พระ
ผู้มีพระภาคจึงทรงตั้งบทว่า “ภูมิทั้งหลาย กุลบุตรผู้เคยเป็น
อัญญเดียรถิ ย่อมเป็นผู้งิยายทั้งหลายในนิยติอย่างนี้แล, ย่อมเป็น
ผู้ไม่ยงฺกิณฺฐ์ทั้งหลายให้ยึดอย่างนี้.” คำว่า คถณฺฤๅ ภิกฺขเว เป็น
ต้น เป็นวิถีแห่งมติกนันนันต์, ติดอยูรในบทนี้นะพี พิงให้แก่
อัญญเดียรถิธธิราชินทรนั่นนั่น, ไม่ควรให้แก่เหล่าอื่น.
ข้อความ คติศาสนา คามา ปวิติ มีความว่า เข้าบ้านเพื่อบันเทาก
ในเวลาที่ภทกิณฺฑ์ถวายตรงนั้น.
ข้อความ อติวิภา ปฏิฏฏกมิติ มีความว่า กล่าวเรื่องเนื่องด้วย
บ้านเรือนกันมิสตรี บรม เด็กหญิงและเด็กชายเป็นต้น ในเรือน
แห่งลูกทั้งหลาย ฉันในที่นั่นนอนจะล้วนร่วมกัน ในเมื่ออัญญทั้งหลาย
เก็บบาตรวิรจรแล้วก็เก็บอุทกเทค้และปริโจจาเป็นต้น หรือหลีกเร็น
อยู่แล้ว, ไม่ทำอุปชนาอเวศวตร์, เข้าสู่ที่อยู่แล้วหลับเท่านั้นเอง.
ข้อความ เอวมุปิ ภิกฺขเว อนุฏฺฐิตดยูปโพ อนารถโก
โหติ มีความว่า กุลบุตรผู้เคยเป็นอัญญเดียรถิเมื่อลำทำอยู่แม้น
อย่างนั้น เป็นผู้น้อยว่า ยงฺปลิวสวัสตระให้ดังพร้อม คือให้เต็ม.
ในคำว่า เวสโลโจโร ว เป็นต้น มีวิจฉัยว่า สตรี