การวิเคราะห์พระวินัยและบทบาทของสัตว์ในอาณุ : หน้า 29/233

ประโยค- คตัดสินปกติกา อรรถถาพระวินัย มหาวรรค ตอน ๑- หน้าที่ 22 พรหม. ความระพิ้งนี้ เกิดขึ้นเพราะเหตุสองประการนี้ ด้วยประการ ฉะนั้นแล. บรรดาชนเหล่านั้น หลายบทว่า อภิฉโต โว มายัง ตัณฑวา อภิฉโต โว เม อย ความว่า ธรรมนี้ อันเราบรรลุแล้วแล. บทว่า อณุรม มา มีความว่า สัตว์ทั้งหลายย่อมพัวพันใน ถามคุณอย่าง เพราะเหตุนี้ ฐานคุณห้าสนั่น ท่านจึงเรียก ว่า "อาณุ" หมู่สัตว์อ่อนชื้นร่มรื่นด้วยอามคุณเป็นที่พัวพันเหล่านั้น เหตุนั้น จึงชื่อว่า ผู้วยรมณ์ด้วยอาณุ. หมู่สัตว์อันคลีในถามคุณ เป็นที่พัวพันทั้งหลาย เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่า ผู้ปวดในอาณุ. หมู่สัตว์ เพลินด้วยในถามคุณเป็นที่พัวพันทั้งหลาย เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่า ผู้พลันในอาณุ. บทว่า ยกทึ เป็นนิมิต ความแห่งว่า ยกทึ นั้น หมาย เอาฐานะ พึงเห็นอย่างนี้ว่า ย อิทิ หมายเอาปัจจจามกลุ่มาม พิง เห็นอย่างนี้ว่า โอ อยู่. บทว่า อิทปุปเจอตามปฐมฤกษ์สมุโม โท มีอรรถาธิบายว่า ธรรมเหล่านี้ เป็นปัจจัยแห่งธรรมเหล่านี้ ชื่อ อิทปุปเจา อิตป- ปุปเจา นั่นชื่อว่า อิทปุเจอว ตา, ธรรมเหล่านี้เป็นปัจจัยแห่งธรรม เหล่านี้นั้น เป็นธรรมอาศัยกันเกิดขึ้น เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่า ธรรม เหล่านี้เป็นปัจจัยแห่งธรรมเหล่านี้ เป็นธรรมอาศัยกันเกิดขึ้น. ข้อว่า โท มมิส โลมิโ มีความว่า ขึ้นชื่อว่าเทวนา แก่เหล่าชูมไม่รู้ พึงเป็นความเหน็ดเหนื่อยแก่เรา พึงเป็นความ