คติจากสำนักธรรม อรรถาธิปไตย มหาราช : หน้า 210/233

ประโยค - คติสั้นๆจากสำนักธรรม อรรถาธิปไตย มหาราช ตอน ๑ - หน้าที่ 203 อันภิภูทธ์หลายผู้จะทำกรรมในชาตสระเล่า, ในพรรษากมี ประกาศดังกล่าวแล้วในหนหลัง, พอฝนขาด น้ำในสระใดไม่พอ เพื่อจะดื่ม หรืออาบ หรือล้างมือและเท้า แห่งหนคะ, สระนี้ไม่จัด เป็นชาตสระ, ถึงความมันว่าคือเป็นคามเขตนันเอง; ไม่มีการทำกรรม ในสระนั่น.[๒๔] แต่ในพรรษากามีประกาศดังกล่าวแล้ว น้ำ ขงอยู่ในสระใด, สระนี้แล้วจัดเป็นชาตสระ. ตลอด ๕ เดือนฤดูฝน น้ำขงอยู่ในประเทศเท่าใดแห่งชาตสระนั้น. สงครามทำกรรมในประเทศ เท่านั้นได้. ถ้าน้ำสิ, จะผูกร้านแล้วตั้งอยู่ร้านนั้นก็ดี ดัง อยู่บนร้านที่ผูกไว้นั้นไม่เกิดภายในชาตสระดี้์ด กระทำกรรม ย่อมควร. ส่วนวินิฉายในศิลาคดและเกาะ ในชาตสระนี้ เป็นเช่นกับที่ กล่าวแล้วในมังน้ำ่านเอง. อย่าง ชาตสระที่มีน้ำพอใช้ ในดลกฝน ตกสอเสมอ, แม้หากว่า ในคราวฝนล้งหรือฤดูร้อนและฤดูหนาวจะ แห้ง ไม่มีน้ำ; จะทำสงครามในชาตสระนั้น ก็อควร. ไม่ควรเชื่อถือคำที่ท่านกล่าวไว้ในอันธธรบอกกล่าวว่า "ชาตสระ ทั้งปวง ที่แห้งไม่มีน้ำ ย่อมจัดเข้ับความเดิมไป," แต่อย่าร ทั้งหลาย ขุดบ่อหรือสรอ บกบถ็นเป็นต้แหน่เพื่อ้องการน้ำ ในชาตสระ นี้ สถานนั้น ไม่เป็นชาตสระ. นับเป็นคามสมิ, แมใน การปลูก น้ำเต้าและแตงโมเป็นต้นดันว่า (ในชาตสระนั้น) ก็มมีเหมือนกัน. อัน งั้น ถ้าชนทั้งหลายอยามชาตสระนั้นให่เต็ม ทำให้เป็นบกดี ก่อนในอิศากานอันหนึ่ง ทำชาตสระนั้นทั้งหมดนี้เองให้เป็นบ้างใหญ