อรรถภาพพระวินัยมหาวรรค ตอน ๑ - หน้าที่ 216 : หน้า 223/233

ประโยค - คติธรรมปาฐกถา อรรถภาพพระวินัยมหาวรรค ตอน ๑ - หน้าที่ 216 เป็นปราธัมมึงอิงโซ่ลำแมว, ปราธัมมิ่น ย่อมไม่มา. ข้อว่า สุตโต น อโนจิต มีความว่า ภิกษุผู้นับปราธัมมิ นั่นมาแล้ว หลับเสีย ไม่อธวา "ปราธัมมิ อนันฺทโนนํให้แล้ว เจ้าข้า." วินิจฉัยในข้อว่า ปราธัมมิ อรกุสฺ อนาปูติ นี้ พึงทราบ ดังนี้ :- ถ้าภิกษุผู้นับปราธัมมิ แกล้งไม่บอก, เธอต้องทุกข์; ส่วน ปราธัมมิเป็นอันนำมาแล้วเท่ากับ แต่ไม่เป็นอาบัติเก่อต่อ เออใ ม่ได้ แกล้งไม่บอก, และอุปาสงของเธอทั้ง ๒ รูป เป็นอันทำแล้วเหมือนกัน. วินิจฉัยในการให้ฉะเล่า ย่อมเป็นเช่นกับวินิจฉัยที่กล่าว แล้วในการให้ปราธัมมิ่นนั้นแน. วินิจฉัยในข้อว่า ปราธัมมิ เทนตน ฉนฺทมิจนํ นี้ พึงทราบดังนี้ :- หากว่า ภิกษุอาพาธให้ปราธัมมิท่านนั้น ไม่ให้ฉันนะ, อุปาสฺ ย่อมเป็นอันสงฆ์ทำแล้ว; แต่ส่งทำกรรมอันใด, กรรมอันนั้นไม่เป็น อันสงฺมิได้ทำ. ภิกษุอาพาธให้แต่ฉันทะเท่านั้น ไม่ให้ปราธัมมิ; ทั้งอุปาสฺทั้งกรรมของภิกษุสงฺมิ เป็นอันสงฆ์ทำแล้วแท้, แต่ดูอุปส ของภิกษุให้ฉันทะ ไม่จ้องอ้อนเธอได้ทำเลย. [๔๕๒] ถ้าเมื่ภิกษุ บารุณูปฐมอุโสในแม่่ หรือในสิมาแล้ว จึงมา, เธอ ย่อมไม่ได้พอจะอยู่นอกด้วยคำว่า "เราทำอุปาสฺแล้ว;" ต้องให้ สามคีหรือฉันทะ.