พระธรรมปิฎกปาฐกถาแปล ภาค 6 - หน้า 14 : หน้า 16/297

ประโยค - พระธรรมปิฎกปาฐกถาแปล ภาค 6 - หน้า 14 3. เรื่องพระปฐินิกิสสันดร * [๒๔๙] [ข้อความเบื้องต้น] พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน ทรงปรารภพระปฐินิกิสสสันดร ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า " อุตตบุญเจริญ" เป็นต้น. [พระปฐินิกิสสสันดรดีแต่สอนคนอื่น ตนไม่ทำ] ดังได้กล่าวมา พระเณรนั่น เรียนพระกัมมัฏฐาน ในสำนักงานของพระศาสดา แล้ว พากุฏิประมาร ๕๐๐ รูป ไปจำพรรษาในป่า กล่าวสอนว่า "ผู้มีอายุท้ายหลาย พวกท่านเรียนพระกัมมัฏฐานในสำนักงาน ของพระพุทธเจ้าผู้ทรงพระชนม์อยู่ จงเป็นผู้ไม่ประมาท ทำสมาธิธรรมเกิด" ดังนี้แล้ว ตนเองก็ติณอนไปนอนหลับ ภัยอุบัตินัน จงกรมในปฐูญญามแล้ว เข้าไปสู่ภาวะในอัชฌาสัยยาน พระเณรนั้น ไปสู่สำนักของภิกษเหล่านั้น ในเวลานอนอันหลับแล้วตื่นขึ้น กล่าววา " พวกท่านมา ด้วยหวังว่า 'จักนอนหลับ' ดังนี้หรือ? จงรีบออกไป ทำสมาธิธรรมดิ" ดังนี้แล้ว ตนเองก็ไปนอนเหมือนอย่างนั่นน และ พากุฏิญาณนี้ จงกรมในภาวนอกในปฐัชชยามแล้ว เข้าไปสู่ วิหารในปัจจิยาม. พระเณรนั้น ตื่นขึ้นมาอีกแล้ว ไปสู่สำนักของ ภิกษเหล่านั้น นั่งกุฏิหล่านั้น ออกจากวิหารแล้ว ตนเองก็ไปนอน หลับเสียอีก. เมื่อพระเณรนั่นกระทำอยู่เช่นนั้น ตลอดกาลเป็นนิตย์ ภิกขุเหล่านั้น ไม่สามารถจะทำการสาธยาย หรือพระกัมมัฏฐานไว้ * พระมหาสอน ป. ๓.๕ วัดบวรนิเวศวิหาร แปล.