การชนะความโกรธและความไม่ดีตามคำสอนของพระพุทธเจ้า : หน้า 273/297

ประโยค - พระธรรมปิฎกกล่าวแปล ภาค 6 - หน้า 271 ฉันเกิด, ถ้าหาไม่แล้ว, จอเอาลวกเลย, แล้วได้แม่ตาไปยัง นางสิริมานี พระเจ้าข้า. พระศาสดา ตรัสว่า "ดีละ ดีละ อุดรมา, การชนะความ โกรธอย่างนั้น สมควร; กิริยามคดามักโกธร พึงชนะด้วยความ ไม่โกรธ, คนค่าเขาตัดพ้อเขา พึงชนะได้ด้วยความไม่คา (ตอบ ) ตัดพ้อ (ตอบ), คนตระหนี่จิต พึงชนะได้ด้วยการให้ของ ๆ ตน, คนมัก พูดเท็จ พึงชนะได้ด้วยคำจริง" ดังนี้แล้ว จึงตรัสพระคาถานี้ว่า :- " พึงชนะคนโกรธ ด้วยความไม่โกรธ, พึง ชนะคนไม่ดี ด้วยความดี, พึงชนะคนตระหนี่ ด้วยการให้, พึงชนะคนพูดเท็จเทวไหล ด้วย ( การพูด ) คำจริง." [ แก้อรรถ ] บรรดาบทเหล่านี้ บทว่า อุกโกรธน ความว่า บุคคลผู้มัก โกรธเอา พึงเป็นผู้อันบุคคลพึงชนะด้วยความไม่โกรธ. ผู้ไม่ดี คือ ผู้ไม่อธิษฐาน เป็นผู้อันบุคคลพึงชนะด้วยความดี, ผู้ตระหนี่ คือหยั่ง แน่นัด เป็นผู้อันบุคคลพึงชนะด้วยจิตคิดสละ ของ ๆ ตน, คนพูด เหลาแหล่ง อันบุคคลพึงชนะด้วยคำจริง; เพราะเหตุนี้น่ะ พระ ศาสดา จึงตรัสอย่างนี้ว่า " อุกโกรธน ชิน โกว ๆ เปล ๆ สงใจ- นาลิกานนี้." ในกลางบเทศกนาน นางสิริมาน พร้อมด้วยสตรีทั้ง ๕๐๐ ตั้งอยู่ แล้ว ในโสดาปัตติผล ดังนี้แล. เรื่องอุตตารูบาศิกา จบ.