ประวัติพระธรรมปิฎกวจฺฉลุภ-ภาค ๖ : หน้า 177/297

ประวัติ - พระธรรมปิฎกวจฺฉลุภ-ภาค ๖ - หน้า 175 ๔. เรื่องสมพุทธภิญ* [๕๔๕] [ข้อความเบื้องต้น] พระศาสดาเมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน ทรงปรารภการสนทนาของภิษฐามกูรปวกกัน ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า "สุโข พุทธานมุปปาโท" เป็นต้น. [ความคิดเห็นในปัญหาต่าง ๆ กัน] ความคิดราะว่า วันหนึ่งภิษฐา ๕๐๐ รูป นั่งในศาลาเป็นที่บำรุง สนทนากันว่า "ผู้สูงอายุทั้งหลาย อะไรกหนอดแ เป็นสุขในโลกนี้?" บรรดาภิษฐาเหล่านั้น บางพวกกล่าวว่า "ชื่อว่าสุข เช่นกับด้อยสุขในราม ย่อมไม่มี" บางพวกกล่าวว่า "ชื่อว่าสุข เช่นกันด้วยสุขในกาม ย่อมไม่มี" บางพวกกล่าวว่า "ชื่อว่าสุข เช่นกันด้วยสุขอันเกิดแต่บารมีภาวาสีและเนื้อ ย่อมไม่มี." [พระศาสดาทรงแก้ปัญหานั้น] พระศาดา เสด็จมาที่ว่า ๆ ภิษฐาหลายๆ คนก็กล่าวว่า "ภิษฐทั้งหลาย บัดนี้ พวกเธอจงประชุมกันด้วยอ่อยคำอะไรหนอ?" เมื่อภิษฐเหล่านั้น กราบทูลว่า "ด้วยอ่อยคำชื่อนี้," จึงตรัสว่า "ภิษฐทั้งหลาย พวกเธอกล่าวอะไร? ก็ความสุขนี้แท้ทั้งหมด นับเนื่องด้วยทุกไปในวัฏสงสารนั้น แต่เหตุที่ว่า นั้นคือ 'ความเกิดขึ้นแห่งสิน'" * พระมหาเล่า ป.ธ. ๕ วัดบรมศรี ฯ แปล.