พระธัมนทิพย์ฉูก - การอยู่ร่วมกับปราชญ์และคนพาล : หน้า 213/297

ประโคด - พระธัมนทิพย์ฉูกคาถาแปล ภาค ๖- หน้าที่ 211 ต้องกรมกรรมนหลายอย่าง มีฤทธิ์ติดต่อเป็นต้น ชื่อว่าค่อมโศกเศร้า สิ้นภายยาวนาน บทว่า สุพุพพา ความว่า ขึ้นชื่อว่ามีอยู่ ณ ที่เดียวกัน กับ ผู้เป็นศัตรูมิอธิษฐานกดี พวกสัตว์ร้ายอธิษฐานเป็นต้นก็ดี ให้เกิด ทุกข์เป็นนิตย์นั่นใจ การอยู่ร่วมกันกับคนพาล (กี) ฉันนั้นเหมือนกัน ในบทพระคาถาว่า ชีโร จ สุขวาโล นี้มีวิเคราะห์ว่า การ อยุ่ร่วมด้วยปราชญ์นั้น เป็นสุข เหตุนนั้นชื่อว่า มีการอยุ่ร่วมให้เกิด สุข อธิบายว่า การอยู่ ณ ที่เดียวกันกับบุคคลิตรให้เกิดสุข ถามว่า "การอยู่ร่วมด้วยปราชญ์ ให้เกิดสุขอย่างไร ?" แล้วว่า "เหมือนสมาคมแห่งหมู่ญาติธน่นั้น." อธิบายว่า การสมาคม แห่งหมู่ ญาติอันเป็นที่รักให้เกิดสุขนั่นใด; การอยู่ร่วมด้วยปราชญ์ให้เกิดสุข ฉันนั้น บทว่า ตสูมา ความว่า เพราะการอยุ่ร่วมกับคนพาลให้เกิด ทุกข์, กับด้วยบุตรดีให้เกิดสุข; ฉะนั้นแล ท่านทั้งหลายของความ คือว่าเข้าไปนั่งใกล้ ท่านที่เป็นปราชญ์สนบรุงด้วยปัญญา และ ผู้สมบูรณ์ด้วยปัญญาเป็นโล่กิยะและโล่ครู ฯ ซึ่งชื่อว่าผู้มีปัญญา และ ผู้ถึงพร้อมด้วยอาคามและอธิรม ที่ชื่อว่าพาหุรสูจะไปเป็น ปกติ เพราะความเป็นผู้มีอำนาจจะไปเป็นปกติ คือให้ลงพระอรหันต์ ผู้ชื่อว่ามีวัตร เพราะวัดคือศีล และวัตรคืออุดงค์ ผู้ชื่อว่ายะ เพราะความเป็นผู้กลางกองกิเลส ผู้สถดบูญ ผู้มีปัญญางามเห็น ปานนั้น เหมือนพระจันทร์ส่องแสงอากาศ ที่กล่าวน่าคลองแห่ง