ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - พระธรรมปิฎกฐีแปล ภาค ๖ - หน้าที่ 142
อันเราถามถึง ความเป็นไป ของท่านผู้มีธรรมอัน
นับพร้อมแล้วหลาย และพระเสาขหลายหลาย
ซึ่งมืออุมาในโลกลี้ จงออกความเป็นปันนั้น
แก่อั้น" ดังนี้,
เป็นผู้หมกความสงสัยในปัญหาว่า" พระศาสดย่อมตรัสถามถึง
ปฏิบาทเป็นทีม ( มรรคนปฏิบาทา ) ของพระเสขะและอเละสะกะเรา '
ดังนี้จริง , ถึงอย่างนั้นยังหวังอัธยาศัยของเราอู่ว่า ' เรามือกล่าว
ปัญหานี้ ด้วยมนุษย์ใด ๆ ในธรรมทั้งหลายมนีนี้เป็นต้น จึงจักอาจ
ถือเอออัยศัยของพระศาสดาได้; สารัตถุนั้นเมื่อเราไม่ให้นั้น จัก
ไม่อาจแก้ได้, เราจักให้นั้นแก้เรืออยู่ " เมื่อจะทรงแสดงนัย ตรัสว่า
" สารัตถุ เธอพิจารณาเห็นความเป็นจริงนี้". ได้อั้นว่า พระ
องค์ได้ทรงดำรัสอย่างนี้ว่า " สารัตถุเมื่อดือเอาธัยศัยของเราแก้
จับแก้ด้วยสามารถแห่งนี้ขึ้น" ปัญหานั้นปรากฏแก่พระเถระตั้งร้อย
นัย พันนัย พร้อมกับการประทานนัย. ท่านตั้งอยู่ในที่พระศาสดา
ประทาน แก้ปัญหานั้นได้แล้ว. ได้อั้นว่า คนอึ่นพระสัมพุทธ-
เจ้าเสีย ชื่อว่าสามารถเพื่อทับปัญญาของพระสารีบุตรเถระหามได้.
นัยว่า เหตุนันแล พระเถระจึงยืนตรงพระพิกษุพระศาสดา บันลือ
สีหนาทว่า " พระเจ้าเธอ้า เมื่อฝนตกแม้ลดลงไปั้งสิ้น น ข้าพระองค์
ก็สามารถเพื่อบั้น แล้วก็ขึ้นยังคะเนบว่า ' หยาดทั้งหลายตก
ในมหาสมุทรเท่านั้นหยาด, ตกบนแผ่นดินเท่านั้นหยาด, บนภูเขานี้
หยาด." แม้พระศาสดีก็สละนว่า " สารัตถุ เราก็ทราบ