พระธรรมปฏิญญาฯภาค ๖ - หน้าที่ 56: อุบายระงับความโศก : หน้า 58/297

ประโยค - พระธรรมปฏิญญาฯภาค ๖ - หน้าที่ 56 [ อุบายระงับความโศก ] พระศาสดา ทรงปลอบพระภูามิท์นแล้ว ตรัสว่า " มุทา ก็ประมาณแห่งน้ำตาทั้งหลาย ที่เธอร้องให้ยอดในกาลแห่งหญิงนี้ตาย แล้ว อย่างนี้นี้แปลให้เป็นไปแล้ว ย่อมไม่มีในสงสาร ซึ่งมีตั้งสุดอ้อน ใคร ๆ รูไม่ได" ทรงทราบความที่ความโศกเป็นสภาพแจงเพราะ เทนนั้นแล้วจึงตรัสว่า " มุทา เธออย่าโศกเลย ข้อนั้นเป็นฐานะ เป็นที่มูลของชนพาลทั้งหลาย ดังนี้แล้ว ตรัสพระคาถานี้ว่า :- " ท่านทั้งหลาย จงมาดูโลกนี้" อันตราฆ อุจ ราชรถ, ที่พวกคนเขากลมกอยู่, ( แต่ ) พวกผู้รู้ หาบ้องอยูไม่." [ แก่ธรรม ] บรรดาบทเหล่านั้น สองว่า อด ผลสุด พระศาสดา ตรัสหมายเอาพระราชกุมาารนั้นเอง สองว่า อิ่ม โล่ ได้แก่ อัตภาพ กล่าวคือชนโลกลเป็นตนนี้. บทว่า จิตติ ความว่า อันวิจิต ด้วยเครื่องประดับมนเครื่องประดับคือผ้าเป็นต้น ดูจากอวิจิตร ด้วยเครื่องประดับมีแก้ว ๓ ประการเป็นอาทิ. สองว่า ยุตฺฯ พาลา ความว่า พวกคนเฉพาะท่านนี้มกุฏอยู่ในอัตภาพใด. บทว่า วิชาต ความว่า แต่สำหรับพวกผู้รู้คืออนุติที่ต่าง หมามีความข้องในกิเลส เครื่องข้องคือกะเป็นต้นเมื่อลังหนึ่งในอัตภาพนั้นไม่. ๐. พระศาสดาตรัสสองงวว่า เอก ผลสุด ในพระคาถานั้น ทรงหมายอาจำเพาะ พระราชกุมาาร.