ประโยค - พระอุปรฺภ์ฤกษ์ฉบับแปล ภาค ๑ : หน้า 288/297

ประโยค - พระอุปรฺภ์ฤกษ์ฉบับแปล ภาค ๑ - หน้าที่ 286 ทำด้วยรำแล้ว ได้เสด็จไปวารี. ภูมู้หลายหลาย สนุกกันในโรงธรรมว่า "ผู้อยู่อาศัยหลาย กรรมที่ทำได้มากอันพระสัมพุทธเจ้า ทรงทำกิจ ด้วยขนม ปีที่ผ่านมาเพิ่งซึ่งทำด้วยรำ อันางปลุนฉาว ทรงทำแล้ว." พระศาสดา เสด็จมา ตรัสถามว่า "ภูมู้ทั้งหลาย บัดนี้ พวกเธอนั่งประชุมกันด้วยถามอะไรหนอแล?" เมื่อภูมู้ทั้งหลาย กราบ กล่าวว่า "ด้วยเรื่องชื่อดังนี้ แล้วจึงตรัสว่า "ไม่ใช่นบัณฑิ เท่านั้น ภูมู้ทั้งหลาย; ถึงในก่อน เราก็บริโภคครึ่งนางงูให้ แล้วเหมือนกัน" แล้วทรงนำอดีตนามมา ตรัสถามกถสนธิสรโดย ชาดกนี้ ให้พิสดารว่า:- พระโพธิสัตว์เมื่อจะทดลอง (ถาม) ลูกมัสนธ พันธ์ จึงกล่าว คำถีดีว่า "เจ้ากินหนูอ่อนเป็นเคน, เจ้ากินข้าวตังและรำ (มาชวนโต), นี้ได้เป็นอาหาร (เดิม) ของเจ้า เพราะเหตุไร บัดนี้ เจ้าเป็นกิน?" ลูกมัสนธ ฟังดังนี้แล้ว จึงได้กล่าวว่า ๒ คาถานอกจากว่า "ในที่สุด ใชนทั้งหลาย ไม่รู้จักสัตว์ผู้ต่ำเตี้ยง โดยชาติหรือโดยวิญญ, ท่านมาพทพรม เออกิ ในที่นั้น มีข้าวตังและรำกิน, ส่วนท่านแล ยอมรู้จักข้าพเจ้า ว่า "มาชชนนี้ได้ เป็นมรรคสูงสุด" ๑. ข. ชา. ๒๑/๑๐๐. ตกุฎะภาค ๕/๒๓.