สัญลักษณ์และสถานะของศาสนาพราหมณ์-ฮินดู : หน้า 105/481

3.10 สัญลักษณ์ของศาสนา สัญลักษณ์ของศาสนาพราหมณ์-ฮินดู ที่สำคัญและเป็นกลาง ๆ ที่ทุกนิกายยอมรับก็คือ เครื่องหมายอันเป็นอักษรเทวนาครี ที่อ่านว่า “โอม” คำว่า “โอม” เป็นคำที่ศักดิ์สิทธิ์ที่สุดใน ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู อันหมายถึงพระเจ้าทั้ง 3 คือ “อ” อักษร ได้แก่ พระวิษณุหรือพระนารายณ์ “อุ” อักษรได้แก่ พระศิวะหรือพระอิศวร “ม” อักษรได้แก่พระพรหม เพราะฉะนั้น อ+อุ+ม เท่ากับ “โอม” สัญลักษณ์ดังกล่าวนี้บางครั้งเรียกว่า “สวัสดิ์” หรือ “สวัสติกะ” 35 เครื่องหมาย “โอม” สัญลักษณ์แห่งพลังทั้ง 3 อัน หมายถึง พระพรหม พระวิษณุ และพระศิวะ 3.11 ฐานะปัจจุบันของศาสนา นับตั้งแต่อินเดียถูกจักรพรรดิอิสลามปกครอง ตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 13 ศาสนาพราหมณ์- ฮินดู จึงไม่ได้รับการอุปถัมภ์ และขาดการปรับปรุงพัฒนา จนเกือบจะล่มสลาย สาเหตุหลัก เนื่องจากคนวรรณะพราหมณ์ ลุ่มหลงในอำนาจและผลประโยชน์ และต่อมาอินเดียตกเป็น อาณานิคมของอังกฤษในปี ค.ศ. 1857 เป็นเวลา 200 ปี ยิ่งทำให้ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู ขาดเอกภาพ เพราะถูกผู้ปกครองกดขี่ ดูไปแล้วศาสนาพราหมณ์-ฮินดูแทบจะไม่มีบทบาท เหมือนเดิม ทำการปรับปรุงจุดบกพร่องต่าง ๆ จนเกิดมีขบวนการปฏิรูปศาสนาขึ้นมา โดย ประยุกต์คำสอนในคัมภีร์พระเวทให้ใช้ได้กับชีวิตประจำวันอย่างกลมกลืน ขบวนการต่อสู้นำไป สู่ทางการเมือง เพื่อเรียกร้องเอกราชจากอังกฤษ ขบวนการปฏิรูปศาสนาเหล่านี้ ได้แก่ * สุชีพ ปุญญานุภาพ. ประวัติศาสนา, 2511 หน้า 489-496 90 DOU ศ า ส น ศึกษา