นิกายและสัญลักษณ์ในศาสนาซิกข์ : หน้า 206/481

6.8 นิกายในศาสนา นิกายของศาสนาซิกข์ที่สำคัญมีอยู่ 2 นิกาย คือ 1. 2. นิกายนานักปัน หรือสหัชธรี นิกายนี้หนักไปในทางนับถือคุรุนานัก จึงดำรงชีวิต อยู่อย่างเรียบง่าย ดำเนินรอยตามคุรุนานัก นิกายนี้โกนผมโกนหนวดเคราได้ นิกายขาลสา หรือ สิงห์ นิกายนี้นับถือหนักไปทางคุรุโควินทสิงห์ผู้ที่นับถือนิกายนี้ จะไว้ผมตลอดทั้งหนวดเครายาว โดยไม่ตัดหรือโกนตลอดชีวิต 6.9 สัญลักษณ์ของศาสนา สัญลักษณ์ของศาสนาซิกข์ที่นับว่าสำคัญ คือ “กาน้ำและดาบ” ซึ่งหมายถึงการรับใช้และ กำลัง นี้เป็นสัญลักษณ์ประการที่หนึ่ง สัญลักษณ์ประการที่สอง คือ อักษร ก ทั้ง 5 ดังที่กล่าวแล้วในเรื่อง องพิธีกรรม ส่วนสัญลักษณ์ประการที่สาม ที่นับว่าสำคัญ ซึ่งนิยมใช้กันมากในปัจจุบัน และใช้พิมพ์ไว้ ในหนังสือต่างๆ เป็นเครื่องหมายให้รู้ว่าเป็นของศาสนาซิกข์คือรูปดาบไขว้ และมีดาบ 2 คม หรือพระขรรค์อยู่ตรงกลาง แล้วมีวงกลมทับพระขรรค์นั้นอีกต่อหนึ่งวงกลมนั้นมิได้ทำเป็นรูปจักร แต่ทำเป็นเส้นกลมธรรมดา ดังในรูป 6.10 ฐานะของศาสนาในปัจจุบัน ศาสนาซิกข์ถึงแม้จะเกิดมาไม่นานนัก แต่จำนวนศาสนิกของศาสนานี้ ก็มีมากกว่า ศาสนิกของศาสนาโซโรอัสเตอร์และศาสนาเชนรวมกันเสียอีก กล่าวคือชาวซิกข์มีประมาณ 18 ล้าน 5 แสนคน (Encyclopaedia Briannica 1992 : 269) ชาวซิกข์มีกระจัดกระจายอยู่ใน 1 ฟื้น ดอกบัว, ศาสนาเปรียบเทียบ, พิมพ์ครั้งที่ 3, 2549 หน้า 239-240 ศ า ส น า ชิ ก ข์ DOU 191