มหาพรตและความประพฤติชอบในศาสนาเชน : หน้า 124/481

2) ธรรมสำหรับนักพรต เรียกว่า “มหาพรต” มี 5 ประการเหมือนกับ อนุพรตของผู้ครองเรือน แต่ให้เพิ่มการปฏิบัติให้เคร่งครัดยิ่งขึ้น โดยเฉพาะข้อ 4 หมายถึง การเว้นจากกามโดยสิ้นเชิง สำหรับข้อ 1 อหิงสานั้น นักพรตเช่นถือเป็นข้อสำคัญต้องปฏิบัติ อย่างเคร่งครัด โดยต้องระวังทุกฝีก้าวในการยืน เดิน นั่ง นอน แม้ในการกิน เพื่อไม่ให้ทำร้าย สัตว์อื่นด้วยเหตุนี้นักพรตเชนจึงต้องมีเครื่องปิดปากปิดจมูกกันมิให้แมลงและจุลินทรีย์พลัดเข้าไป ต้องมีไม้กวาดและผ้ากรองน้ำติดตัวเสมอ ไม้กวาดใช้สำหรับกวาดทางในขณะที่เดินไป หรือ นั่งอยู่เพื่อใช้ไล่สัตว์แมลงไปเสีย และไม่จารึกในฤดูฝน 3 เดือน เพราะฤดูฝนนั้นมีตัวแมลงมาก นอกจากพวกสัตว์แล้วนักพรตเชนต้องไม่ทำอันตรายแก่พวกสัตว์ในพืชคาม (เมล็ดพันธุ์ไม้) และ ภูตคาม (หน่อไม้) ด้วย นักพรตเชนผู้ปฏิบัติเคร่งครัดต้องนุ่งผ้าผืนเดียวหรือไม่นุ่ง โกนผมหรือถอนผม ต้องปฏิบัติตนเป็นผู้ขอเขากิน ไม่อยู่ในบ้านแห่งเดียวเกิน 1 คืน ยกเว้นฤดูฝน ต้องถือศีลอด หรือถ้าปฏิบัติอย่างเคร่งครัดต้องถือศีลอดอาหารจนตาย เมตตากรุณา ทุกข์ร้อน ซึ่งมี นอกจากพรตหรือศีลดังกล่าวมาแล้ว ความประพฤติชอบยังหมายถึงหลัก 4 ข้อ ดังต่อไปนี้ 1. มีความกรุณาโดยไม่หวังสิ่งตอบแทน 2. ยินดีในความได้ดีของผู้อื่น 3. มีความเห็นใจในความทุกข์ยากของผู้อื่น รวมทั้งช่วยให้เขาพ้นจากความ 4. มีความกรุณาต่อผู้ทำผิด ดังที่ศาสดามหาวีระทรงสอนไว้ สมณะไม่ควร โกรธเคืองแม้เมื่อถูกตี ทั้งไม่ควรคิดร้ายด้วย เมื่อรู้ว่าความอดทนเป็นความดีอันสูงสุด สมณะ จึงควรเพ่งธรรม 4.5 หลักความเชื่อและจุดหมายสูงสุด ศาสนาเชนเชื่อว่า ตราบที่ยังเวียนว่ายตายเกิดในสังสารวัฏ ย่อมเป็นทุกข์ทั้งกายทั้งใจ กิเลส เป็นเหตุให้คนต้องเวียนว่ายตายเกิด เมื่อคนตายแล้ว วิญญาณจะไปเกิดใหม่ เพราะวิญญาณ เป็นอมตะ ส่วนจะไปเกิดดีหรือไม่ จะไปสุคติหรือทุคติภูมิ ก็ขึ้นอยู่กับกรรมที่ทำไว้ ศาสนาเชน เชื่อว่านรกมี 7 ขุม และสวรรค์มี 16 ชั้น ก็การเกิดเป็นทุกข์นานาประการ การเกิดจึงเป็นเรื่อง ศาสนาเชน DOU 109