เรื่องราวของหญิงชราและม้าอาชาไนย : หน้า 107/591

ธรร คนเมื่อถึงกาลอันควร แสดงตนเมือ ๑๐๖ หญิงชราเลี้ยงลูกม้าอาชาไนยเสมือนลูกของตน แต่ให้ กินได้แค่ข้าวเปลือกและหญ้าที่ม้าชาวบ้านกินเหลือไว้ตาม ประสาคนยากจน จนลูกม้าอาชาไนยเจริญเติบโตขึ้น ต่อมามี พ่อค้ากลุ่มหนึ่งต้อนม้า ๕๐๐ ตัว แวะมาขอพักที่บ้านหญิงชรานั้น ครั้นฝูงม้าทั้ง ๕๐๐ ตัว เข้ามาใกล้บ้านหลังนั้น ได้กลิ่นของ ม้าอาชาไนย จึงเกิดความยำเกรงตามสัญชาตญาณ ไม่กล้า เข้าไปในบ้านนั้นแม้แต่ตัวเดียว พ่อค้ามาจึงถามหญิงชราว่า ใน บ้านนี้มีม้าอยู่บ้างไหมหญิงชราตอบว่ามีม้าอยู่ตัวหนึ่งที่เราเลี้ยงไว้ แต่เวลานี้ยังไม่อยู่ ตอนเย็นจึงจะกลับ พ่อค้ามาจัดให้ม้าของตนพักนอกบ้าน แล้วคอยดูการ กลับมาของม้าตัวประเสริฐ ครั้นตกเย็นพ่อค้าเห็นลักษณะอัน สมบูรณ์ของม้า รู้ทันทีว่านี่เป็นม้าอาชาไนย จึงขอซื้อจากหญิง ชราด้วยทรัพย์จํานวนมาก โดยรับปากว่าจะเลี้ยงดูให้เป็นอย่างดี จะให้อยู่อย่างผาสุกยิ่งกว่าที่หญิงชราเลี้ยง หญิงชราฟังดังนั้น ก็ยอมขายให้ พ่อค้ามาวางถุงทรัพย์ 5 ถุงๆ ละพันตำลึงไว้ที่เท้า ทั้ง ๔ ของม้าอาชาไนย ไว้ทางหางและทางศีรษะอีกข้างละถุง แล้วส่งมอบให้หญิงชราอยู่เบื้องหน้าม้าอาชาไนย ม้าอาชาไนยมองดูหญิงชราผู้เป็นประดุจมารดา พลัน น้ำตาไหลนองทั้งสองข้าง หญิงชราเห็นดังนั้นก็ร้องไห้ เอามือ ลูบหลังม้าอาชาไนย แล้วปลอบใจว่า “ลูกเอ๋ย แม่เลี้ยงเจ้ามา