ธรรมะเพื่อประชาชน : หน้า 14/591

ธรรมะเพื่อประชาชน สุกกธรรมคุ้มครองโลก ๑๑ หิริโอตตัปปะ เป็นธรรมะคุ้มครองโลก โลกจะร่มเย็น เป็นสุขได้ ต้องอาศัยหิริโอตตัปปะเป็นคุณธรรมขั้นพื้นฐาน ที่สำคัญ ๒ ประการนี้ ถ้าหากมนุษย์ไม่มีศีลธรรม คนเราจะแยก ไม่ออกว่า ใครคือพ่อแม่ ลุงป้า น้าอา หรือญาติพี่น้อง เพราะจะ ปะปนกันไป ไม่ต่างจากฝูงแพะ ฝูงแกะ ไก่ สุกร สุนัข เราจะ สังเกตเห็นว่า สัตว์เดียรัจฉานนั้น ส่วนใหญ่ไม่มีความละอาย หรือเกรงกลัวที่จะทำบาปอกุศล แต่เพราะเรามีศีลธรรม จึงยัง คงรักษาความเป็นปกติของมนุษย์ไว้ได้ หิริคือความละอายต่อบาป โอตตัปปะคือความเกรงกลัว ต่อบาป เกรงกลัวต่อโทษหรือบาปอกุศลที่จะตามมา ตั้งแต่กลัว ถูกตำหนิติเตียน กลัวถูกทำโทษ กลัวตกนรก จึงไม่กล้าทำบาป หิริท่านมักจะให้นึกถึงตนเองเป็นหลัก เช่น เห็นว่าตนเอง เป็นหัวหน้าหรือเป็นผู้นํา ก็ไม่ควรทําความชั่ว เพราะจะเป็น แบบอย่างที่ไม่ดีต่อผู้อื่น หรือถ้าใครรู้เข้าก็อายเขาเป็นต้น ส่วนโอตตัปปะ มักมีลักษณะถือเอาโลกเป็นใหญ่ หรือ นึกถึงผู้อื่นเป็นหลัก เช่น การไม่ไปเบียดเบียนผู้อื่นให้ได้รับความ ลำบาก เพราะกลัวจะเป็นบาปติดตัวไป หรือนึกว่า ในโลกที่ กว้างใหญ่ไพศาลนี้ มีสมณพราหมณ์ผู้มีอานุภาพที่มีทิพยจักษุ สามารถรู้เห็นสิ่งที่ลี้ลับ ถ้าหากท่านรู้ว่า เราได้ทำบาปอกุศล