ความยากลำบากในการบรรพชาและการครองเรือน : หน้า 385/591

หนวดเต่าเขากระต่าย ៣៨៤ กิจฉา วุตฺติ โน อิตรีตเรเนว ยุตติ จินเตตุ สตตมนิจฺจติ การบรรพชากระทําได้ยากแท้ การอยู่ครองเรือนเป็น เรื่องยาก ธรรมะเป็นของลึก การหาทรัพย์เป็นของยาก การเลี้ยงชีพของเราด้วยปัจจัย ๔ ตามมีตามได้ เป็นการยาก ผู้มีปัญญาควรคิดถึงอนิจจตาอยู่เนืองๆ” การบรรพชา คือการละเว้นจากสิ่งที่ไม่ดีทั้งหลาย เป็น สิ่งที่ทำได้ยาก เพราะการสละโภคสมบัติ และหมู่ญาติสนิทมิตร สหาย แล้วออกบวชถวายชีวิตในพระพุทธศาสนา ถือว่าเป็นสิ่ง ที่กระทําได้โดยยาก ต้องสั่งสมบุญบารมีมามากจึงจะทำอย่างนี้ได้ แม้การอยู่ครองเรือน ชื่อว่าเป็นเรื่องที่ทําได้ยาก เพราะต้องรับ- ผิดชอบมากมาย ต้องทำทั้งกิจการงานของตนเองของญาติพี่น้อง มิตรสหาย ตลอดจนผู้ปกครอง ผู้บังคับบัญชา จนกระทั่งถึงบริวาร ดังนั้นผู้อยู่ครองเรือนจึงรับภาระหลายด้าน ปัญหาต่างๆ ก็ตาม มา ต้องคอยแก้ไขกันอยู่เรื่อยๆ ทำให้กลุ้มใจไม่สบายใจ ชีวิต อืดอัดคับแคบ แต่ก็ต้องทนกันไป เพราะการดำรงชีวิตอยู่ไม่ใช่ ของพอดีพอร้าย ลำบากทีเดียว และยากที่จะอยู่ครองเรือน แล้วนําชีวิตให้บริสุทธิ์บริบูรณ์ได้ ที่ว่าธรรมะเป็นของลึกซึ้งนั้น เพราะว่ามรรคผลนิพพาน