อุปมาเปรียบเทียบจากพระไตรปิฎก : หน้า 303/370

อธิบายอุปมาเปรียบเทียบจากพระไตรปิฎก ๔.๑๑ เดือยข้าวสารหรือเดือยข้าวจะตั้งไว้เหมาะมือหรือเท้าหรือเหยียบแล้ว จักทำลายมือหรือเท้าให้หงอดีด ขอขั้นต่ำที่มีได้ ข้อนันเพราะเหตุใด เพราะเดือยตั้งไว้เหมาะมัส แม้นใดก็ยกภูติฉันนั้นเหมือนกัน จักทำอวิชชา จักยังวิชชาให้เกิด จักกระทำให้แจ้งซึ่งธัมมะเทพจิซี่ที่ตั้งไว้ชอบ เพราะมรรคาภาวนั้งไว้ชอบ ข้อนี้เป็นฐานะที่มีได้ สัง.ม. (พุทธ) มก. ๓๐/๑๕๐ ๔.๑๒ แม้นำกวาไหลไปสึกปราจีน ไหลไปสึกปราจีน บำไปสึกปราจีน ฉันใด ภิกษุ ผู้เจริญโพธิ์ลง ๗ กระทำให้บังซึ่งโพธงมงด์ ๗ ก็ย่อมเป็นน้องไปสู่ผู้นพ นโมไปสู่ผู้นพ นอบไปสู่ผู้นพ นั่นเหมือนกัน สัง.ม. (พุทธ) มก. ๓๐/๓๑๙ ๔.๑๓ น้ำจากแม่น้ำคงคากับน้ำจากแม่น้ำญุม่า ย่อมกลมกลืนกันเข้าได้อย่างเรียบร้อย แน้นใด พระผู้พระภาคเจ้าพระองค์นั้นทรงบัญญัติข้อปฏิบัติสำหรับโสภีพระนพพานแก่พระสกทัพพย์หลาย ทัพพระนพพาน ทั้งข้อปฏิบัติกลมกลืนกันเป็นอย่างดี ฉันนั้น ทิ.ม. (ทั่วไป) มก. ๑๑/๔ ๔.๑๔ โคทีใช้การได้ และที่จะฝึกใช้ได้ ว่ายตัดตรงกระแสแม่น้ำคงคาส่งโดยสวัสดี แม้นใด ภิกษุเหล่านั้น ซึ่งเกิดผู้นั้น และปรินิพพานในชั้นสุวรรณาวาสนั้น ไม่จำต้องจากลับมาจากโลกนั้น เพราะสันโยษเนืองต่ำ คำกุญแจเหล่านั้น จักตัดตรงกระแสแม่น้ำจนแล้ว ถึงฝั่งในสวัสดี ม.ม. (พุทธ) มก. ๑๙/๕๐ ๔.๑๕ กลอนเรือนยอดทั้งหมดน้อมไปสู่ยอดโน้มไปสู่ยอด โอนใจไปสู่ยอด แม้นใด ภิกษุเจริญโพชงค์ ๗ กระทำให้มากซึ่งโพชงค์ ๗ ย่อมเป็นน้องน่อไปสู่พุทธา โนไปสู่พุทธา โอนไปสู่พุทธา ฉันนั้นเหมือนกัน สัง.ม. (พุทธ) มก. ๓๐/๒๔ ๔.๑๖ ธรรมดาพายุ่มเที่ยวไปในอากาศ ฉันใด ภิกษุอรรถความเพียรกวรให้เที่ยวไปในโลกธรรม ฉันนั้น มิน. ๔๘ ๔.๑๗ ธรรมดาพิชัญมีเพียงเล็กน้อย เมื่อเขาปล่อยหว่านลงในที่นิด เวลาฝนตกลงมาติด ย่อมให้ผลมาก ฉันใด ภิกษุผู้วรารความเพียรสำรวมปฏิบัติของ เพื่อศิลนั้นจะทำิ่งถึงซึ่งโลกธรรม ฉันนั้น มิน. ๗๐