อุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎก : หน้า 227/370

262 อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ม้าอาซาในโยมที่ไม่กลัวงงปัก การถูเทด้วยปักที่ชมและที่ผิวหนัง แต่พอกถักด้วยปักถึงกระดูกหัวไหว สันนิษฐาน จะเจาะให้ฆ่างอะไร เปรียบเหมือนบุรุษอาชาในยุคประสม ทุกข์นันก็ลดใจ สันนิษฐาน มุ่งนำพิษธรรมให้สูงขึ้น องค์จตุกจก. (พูทธ) มก. ๔/๓๐๓ ๑.๓ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงแสดงคุณสมบัตของช้างตัน ๕ ประการ ได้แก่ เชื่อฟังฆ่าศัตรูได้ อดทน ไปได้ทุกแห่ง เปรียบเทียบกับคุณสมบัติของกิริยา ๔ ประการ ได้แก่ เชื่อฟัง ฆ่าโกสลี อดทน ไปนิพพานได้ องค์จตุกจก. (พูทธ) มก. ๔/๓๐๖ ๑.๔ เนื้อที่อยู่ในป่า เมื่อเที่ยวยุในป่าใหญ่ เดินไปไม่ระแวง ยืนอยู่ในระแวง นอนอยู่ก็ไม่ระแวง ข้อนี้เพราะเหตุอะไร เพราะเนือ้้นั้นไม่ไปในทางของพราน แน่นอนดูก่อนก็ทุ่งหลาย ภิกษุอ่อนก็เหมือนกันฉนั้นแล สังฆากาม สังฆจากกามคุณธรรมทั้งหลายเข้าสู่สมาน อันวิตก มิวิจา มิตติ และสุข เกิดแต่เวทนาอยู่ ดู ก่อนก็ทุ่งหลาย ภิกษุนี้เรากล่าวว่า ทำให้ ramิด กำจัดมารมิให้ทางไป แล้วสู่สถานเป็นที่ไม่เห็นด้วยอัญชะแห่งมารผู้สมอง ม.มุ. (พูทธ) มก. ๑๔/๑๘๔ ๑.๕ ธรรมดานกนกเลือก เวลาล่วงวันที่เที่ยวหากินอยู่ในป่า พอถึงเวลาถึงบินไปหาเพื่อนฝูงเพื่อรักษาตัว ฉันใด ภิกษุปริารรความเพียร ก็ครรหว่าทั้งสังโดยลำพังเดียวเพื่อให้หลุดพันจากส่งโยน เมื่อรู้สึกไม่มียินดีในความสงัด ก็ครรไปอยู่กับมูงง ฯ เพื่อป้องกันจากการถูกกล่าวติเตียนในภายหลัง ฉันนั้น ข้อนี้สังวาสคำว่าดีพรามากว่าgั้นต่อพระพัตตรของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าว่า พระภิกษุควรอยู่ในที่ที่นอนอันสงัด เพื่อปลดเปลื้องจากส่งโยน ถ้าได้ความยินดีในที่ส่งดัน ก็ครรไปอยู่ในหมู่สงฆ์ให้มีสิทธิ์รามตาให้ดีย่อม มิลิน. ๔๕๑ ๑.๖ เหมือนเมฆก่อนมาหิมากัลย์ตัวเป็นน้ำฝน ตกกระหน่ำลงบนยอดเขา ลงมาเต็มซอก เขา ลำาธาร เติมแล้วก็ไหลออกมาทำเนิ้ม เติมแล้วก็ไหลออกามเต็มบัง เติมแล้วก็ไหลบ่าออกมาเต็มแม่น้ำ เติมแล้วก็ไหลบ่าออกมาเต็มแม่น้ำใหญ่ เติมแล้วก็ไหลบ่าออกมาเต็ม