กุศโลมุทธรรมในพระใตรปิฎก : หน้า 148/370

๑๙๗ อุมามาอุมจากพระใตรปิฎก ๘. กุศโลมุทธรรม ๘.๑ บุญทำกรรมได้ไว้ เขาออมเห็นกรรมเหล่านั้นในตน ผูทำกรรมย่อมได้รับผลดี ผูทำกรรมชั่วได้รับผลชั่ว บุคคลหวานพึงเช่นใด ย่อมได้รับผลเช่นนั้น ขุ.ชา. (ทั่วไป) มก. ๕๙/๘๙๙ ๘.๒ เปรียบเหมือนพืชทั้งหลายอันไม่ขาด ไม่เน่า ไม่เฝา ให้แก่ได้ มีรากฝอยอยู่ดี บุคคลปลูกไว้ในแผ่นดินที่ทำดีแล้ว ในไร่นาดี ผักผลล้นก็ยังความจริงองามไหมบลูส์ ฉันใด กรรมที่บุคคลทำเพราะโลภะ โทสะ โมหะ ฯลฯ เป็นกรรมให้ผลในอดีตภาพต่อไป ฉันนั้นก็เหมือนกัน อัง.ติ.ก. (พุทธ) มก. ๔๙/๑๘๘ ๘.๓ เปรียบเหมือนพืชทั้งหลายอันไม่ขาด ไม่เน่า ไม่เฝา ให้แก่ได้ มีรากฝอยอยู่ดี บรรเทาไฟเผาพิษเหล่านั้นจนเป็นผุพังแล้ว พึงเปรียบเสมอแรง หรือลงเสียในแรงเสื่อมเชื่อในแม่น้ำเมื่อเป็นอย่างนั้น พืชเหล่านี้ก็เป็นรากขาดแล้ว ถูกทำให้เหมือนตาลอดดวงดนแล้ว ถูกทำให้มันในภายหลังแล้ว มีฉันไม่เกิดขึ้นอีกต่อไปเป็นธรรมดา ฉันใด กรรมมีบุคคลทำเพราะโลภะ อโลภะ โมหะ ฯลฯ มันไม่เกิดขึ้นอีกต่อไปเป็นธรรมดา ฉันนั้นเหมือนกัน อัง.ติ. (พุทธ) มก. ๔๙/๑๙๙ ๘.๔ การกลับได้ระแห่งวิบากของทุจริตธรรมเหนี่ยงกรรม (กรรมให้ผลในชาติปัจจุบัน) เหมือนกับลูกครอบของนายพรานที่ยิงดุคเนโดยไม่ผิด อัง.ติ. อรรถ) มก. ๓๔/๑๒๒ ๘.๕ ปรียยเวนียกรรม (กรรมให้ผลในชาติทต่อไป) ได้โอกาสเมื่อใดในอนาคต เมื่ออันจะให้ผล เปรียบเหมือนขีดขีดนายพรานมือปล่อยไม้เพราะเห็นเนื้อ จึงขึ้นตามเข้าไปในที่ที่จะจัดเอาไว้กันแหละ ฉันใด กรรมนี้ก็เหมือนกัน อัง.ติ. (อรรถ) มก. ๓๔/๑๒๓ ๘.๖ ครุกรรม (กรรมหนัก) แม้ทั้งอย่างนั้นและจะให้ปฏิสันอุปมาเหมือนหนองว่า ก้อนกวอ หรือก้อนเหล็ก แม้ประมาณเท่าเมล็ดพันธุ์ผักกาดที่โยนลงในห้วงน้ำ ย่อมไม่สามารถถลอยน้ำได้ จะจมลงได้อย่างเดียว ฉันใด อุกกุรกรรมกันนั้นเหมือนกัน กรรมฝ่ายโดนแผ่นเกะคืออา กรรมนันแหลละไป อัง.ติ. (อรรถ) มก. ๓๔/๑๒๔