การพิจารณาและความเพียรในพระธรรม : หน้า 296/370

๒๕๙ อุมาอุณไม่จากพระใคร่ครวญ ๒.๒๑ ท้าวลักษณะผู้เป็นใหญ่แห่งเทวดาทั้งหลาย เมื่อได้เห็นเทวดาทั้งหลายแล้ว ย่อมทำให้ท่านเหล่านั้นรำรง ฉันใด ก็ทรุปราราความเพียรที่ควรทำใจให้เกิดความรำรงไม่หยุด ไม่เกียัจั้นในกุศลกรรมทั้งหลาย ฉันนั้น มิลิน ๔๔๒ ๒.๒๒ ทรัพย์มรดกของพระบรมศาสดามา คือ อริยทรัพย์ ๗ ประการ ทรัพย์มรดกนั้น ผู้ถืออจฉรไม่อาจรับได้ เหมือนอย่างมารดา บิดา ย่อมตัดร่างผู้ผิดพลาด ทำให้เป็นคนภายนอก เห็นว่าคนไม่ใช่ลูกของเรา เมื่อมารดา บิดา ล่วงไป เขาก็ไม่ได้รับทรัพย์มรดก ฉันใด แม้มุคคลผู้เกี่ยวจร๊ร้านนั้น ย่อมไม่ได้รับทรัพย์มรดก คือ อริยทรัพย์นี้ ผู้ปรารถนาความเพียรเท่านั้นย่อมได้รับ ทิ.ม. (อรรถ) มก. ๑๘๒๕๐ ๒.๒๓ ประชาชน ๔ วรรค เห็นเจตจุบจามในกระจกสำหรับของดูได้ทั่วตัว ซึ่งติดตั้งไว้ที่ประตูเมือง ย่อมจิดโทษ (สิ่งที่ทำให้หมดความสงบลง) แล้วกลายเป็นผู้มีโทษ ฉันใด กลุบทัณฑ์หลายผู้ใคร่ออกจากฉันนั้นเหมือนกัน คือ ประสงค์ประระดับประดาตนด้วยเครื่องประดับ คือ ความเพียร ม.มุ. (อรรถ) มก. ๑๗/๒๓ ๒.๒๔ เลอเหลืองซ่อนตัวคอยจับหมูดุจ ฉันใด กิริยผู้อยู่เป็นพุทธบุตรนี้ฉันนั้นเหมือนกัน เข้าไปสูบป่าแล้วประกอบความเพียร เป็นผู้มีปัญญาเห็นแจ้งเจริญวิปัสสนา ย่อมถือไว้ได้ซึ่งผลอันสูงสุดได้ ทิ.ม. (อรรถ) มก. ๑๔/๒๕๔ ๒.๒๕ พระบรมศาสดาตรัสว่า คยอดิชาวานามิกต้องทำในเบื้องต้น ๓ ประการ คือ ๑. ต้องใคร่ครวญให้รอบ ๒. ต้องเพาะพิษลงไปตามกาลที่ควร ๓. ต้องไปเข้าเขาพ่าง ระยะน้าอองบ้างตามกาลที่ควร กิริยาฉันนี้เหมือนกัน มีก็ต้องทำในเบื้องต้น ๓ ประการ คือ ๑. การสมาทานอริสติสลาก ๒. การสมาทานอธิฏิสัมคา ๓. การสมาทานอธิฏิสัมคา อังติ.ก. (พุทธ) มก. ๓๔/๔๕๙