ข้อความต้นฉบับในหน้า
๒๗๙
อุบามาอุบไมจากพระไตรปิฎก
๓.๒ ธรรมดาสัตว์เหล่าอื่นจะมีกรรมชวดฟัดเอาทันข้างบน เอาศรีษะลงข้างล่าง
ผ่านช่องคลอดเสวยทุกอย่างใหญ่หลวง อุปมาเหมือนตกลงไปในหนองสิ่งตัวร้อยคน หรือเหมือน
ช้างที่เขาดอออกจากช่องลูกดอก
ม.ค. (อรรถ) มก. ๒๓/๕๔
๓.๓ ภายในโทษไม่สิ้นสุด เปรียบเสมอด้วยต้นไม่มีพิษ เป็นที่อยู่ของโรค ทุกอย่างล้วนเป็นที่
ประชุมของทุกข์
บฺุ.ธร. (พุทธ) มก. ๒๕/๑๒๖
๓.๔ โปรดทรงระลึกถึงโทษ คือ ภัยไม่มีแก่นสาร เปรียบดังต้นก่อนฟองน้ำ โปรดรง
คิดดูเห็นชั้นทั้งหลายไม่เที่ยง โปรดระลึกถึงรักทั้งหลายที่มีความคับแค้นมาก
บฺุ.ธร. (เทริ) มก. ๕๕/๕๖
๓.๕ ความโศกเหมือนน้ำหุงข้าวด้วยไฟอ่อนไม่ข้าวเดือดอยู่ในถ้วย ความรำคาญดูเหมือนน้ำหุงข้าวด้วยไฟแรง น้ำข้าวก็เดือดลอยออกนอกถ้วย
ความคับแค้นก็เหมือนน้ำข้าวส่วนที่เหลือจากการลินอก ไม่เพียงพอที่จะออกได้ น้ำข้าวที่
หุงก็จะหมดสิ้นไปภายในภาชนะนั้นเอง
บฺุ.ป. (อรรถ) มก. ๕๔/๖๒
๓.๖ ข้แต่พระองค์ผู้เจริญ ข้พระองค์ค่อยตทนไม่ได้ ยังอุตตภาพให้เป็นไปไม่ได้ ทุกขบทบู
ของข้าพระองค์กำเริบหนัก... ไม่บรรเทาเลย เปรียบเหมือนบุรุษผ่ากิ่งเอาเชือกที่เหนียวแน่นพันศิระจะ ฉันใด ความเจ็บปวดที่
ศิระของข้าพระองค์ก็มีประมาณยิ่ง ฉันนั้น
อัญ.ลักก. (เทรา) มก. ๓๗/๓๙
๓.๗ นาในหมาสมุทรทั้งสิ้นเล็กน้อย น้ำคือตาตาของพระอัครผู้ชุบต้องแล้ว เคราะห์โคอยู่
มีประมาณไม่มาก มากกว่าน้ำในมหาสมุทรทั้งสิ้น
ข.ธ. (พทธ) มก. ๑๑/๒๕
๓.๘ ม้าอาชาไนยที่เจริญย่อมิจารณาเห็นการลูกผูกเท่า เหมือนคนเป็นหนี้ครุ่นคิดถึง
นั้น เหมือนคนถูกอองจำมองเห็นการจองจำ เหมือนคนผู้ส่มทรัพย์ก็เห็นความเสื่อมทรัพย์
เหมือนคนมีความผิดเล็งเห็นความผิด