การเปรียบเทียบบาปและผลของบาปในธรรม : หน้า 168/370

อุมาอุปโมไม่จากพระเถรีฝ่าย เทาที่งก็เหลือความเป็นสมณะเพียงหน่อยหนึ่งเหมือนน้ำในขัน ทรงห้าที่ทังแล้วทรงกล่าวว่าชั้น และหงายขึ้นชั้น แล้วทรงเปรียบเทียบให้ฟังว่า ถ้าถามว่า เท่าวิ่งเหมือนน้ำท่วมก็เช่นกัน เหมือนขึ้นน้ำ และว่างเปล่าเหมือนขึ้นที่ง่าย ทรงอุปมาด้วยช้างขึ้นมาเปรียบเทียบว่า ช้างต้นท้ออวัยวะทุกส่วนทำให้พระราชาได้ ไม่มีอะไรที่ช้างต้นนั้นจะทำไม่ได้ คนที่ไม่มีความละอายเท็จทั้งที่รู้ก็เหมือนกัน ที่จะไม่ทำบาปอะไรเลยไม่มี จากนั้นทรงสอนให้พิจารณาดูทฤษฎีธรรม วิจิตธรรม และโมหรงธรรมของตน เหมือนคนใช้ค้นดวงหน้าตัวเอง ฉะนั้น. ม.มุฒ (พูทร) มก. ๒๐/๒๖ ๒.๙๘ ถ้าแผลไม่มีฝีมือ บุคคลพึงยานำพิษไปด้วยฝามือได้ เพราะยาพิษย่อมไม่ชมเข้าไปสู่ฝามือไม่มีแผล ฉันใด บาปย่อมไม่มีแก่ผูทำบาป ฉันนั้น ช.ธ. (พูทร) มก. ๑๒/๒๖ ๓. ผลของบาป ๓.๑ คนพลายอ่อนสำคัญบทประดูดน้ำฝั่ง ตราบเท่าที่บาปยังไม่ผล ก็เมื่อใดบาปนั้นคนพลายอ่อนประสบทุกข์. ช.ธ. (อรรถ) มก. ๔๕/๒๕ ๓.๒ คนนี้จะเป็นผู้เปื้อนไปด้วยบาป เหมือนกับผ้าที่มุ่งของพี่เลี้ยงที่เปื้อนน้ำลายมุกร และคู ช.ชา. (อรรถ) มก. ๕๕/๑๕๔ ๓.๓ บุคคลจะอยู่ในอากาศ อยู่ในท่ามกลางมหาสมุทร จะเข้าไปสู่อาณาจักรใด ก็ไม่พึง พันจากกรรมช่วยได้ เพราะประเทศ คือ แผ่นดิน ที่เขาอยู่นั้น บาปกรรมจะตามไม่ทัน ไม่มี ช.อ. (พูทร) มก. ๔๕/๒๔ ๓.๔ ท่านผู้เจริญทั้งหลาย ชาวนครสี่พิพากษานับไล่พระเวสสันดรผู้ไม่มีความผิดจากแว่นแคว้น ก็เปรียบเหมือนช่วยกันตัดไม้ก่อนรำสตีองของการทุกอย่างมาให้ ฉะนั้น. ช.ชา. (พูทร) มก. ๔๕/๒๕๓ ๓.๕ ท่านจงหลีกไปเสียเถิด โลกยิ่งกว้างใหญ๋ ท่านไม่ไปอื่น ยึดประพฤติธรรมอยู่ในนี้ อรรถอันท่านประพฤติแล้ว อย่าได้ทำลายท่านเลย เหมือนก้อนหินต่อหม้อแตก ฉะนั้น. ช.ชา. (อรรถ) มก. ๕๕/๔๕