พระวินัยและสิกขาบทในพระพุทธศาสนา : หน้า 4/288

ประโบย - ปัญญามสนิทปลากกา อรรถกถาพระวินาย ปริวาร วัดอนาฯ- หน้าที่ 718 แก굴กุมและแกวดัญที่หลาย. จริงอยู่ สิกขาที่ทรงบัญญัติเฉพาะแกกุมส่วน หรือลักกุมส่วน เป็นสาราณบัญญัติ ส่วนสิกขาบทว่่า ยา ป น ภิกษุนี้ ฉนุกโส เมณฑู ร ม เมนิยม ปัญญาเฉยๆ อนุตโม ตีอฉานคเปิ ปาราชิก โหวติ อาอาทา นี้ พระผู้พระภกทรงปรารถนาภิญ ทั้งหลาย บัญญัติแล้ว แม้แกกุมญาติทั้งหลาย ในเมื่อเรื่องเกิดขึ้น แล้ว จริงอยู่ เพียงแต่เรื่องเท่านั้น ของฤกษ์นี้ทั้งหมดาของ ฤกษ์นี้หลายเหล่านั้นไม่มี. แต่สิกขาบทมี. ด้วยเหตุนี้ ท่านจึงกล่าวว่า "ปูม-ปราชญ์เป็นสาราณบัญญัติ." แม้ในอุกโธบัญญัติ ก็มีเหมือนกัน. จริงอยู่ ในอุกโธบัญญัติ นี้ ต่างกันแต่เพียงชะเท่านั้น. ปฐมปราชญ์ จัดเป็นสาราณ-บัญญัติ เพราะเป็นสิกขาบทที่ว่า ตั้งทั้งแกกุมทั้งหลาย ทั้งแกกุม ส ทังหลาย จัดเป็นอุกโธบัญญัติ เพราะเป็นสิกขาบทที่ทรงบัญญัติ แก้กุมและภิกษ์นี้ ๒ ฝ่าย ฉนนี้แล ส่วนในใจความ ไม่มีความต่างกันเลย. บทว่า นิโคโน่ มีความว่า ชื่อว่ายังลงในนาน คือ นับเข้าในนาน เพราะอาบัติทั้งปวงนับเข้าในนานทุเทศนี้ว่า ยสูส สียา อปติติ, โส อาวัณเรยอ. สองบทว่า ทุติยาน อุตุเทสน มีความว่า ปุรมนาราชนี้ หยั่งลงในนานคือ แม้นบรรลือในนานๆก็จริง แต่อย่ามาสู่