การวินิจฉัยในพระวินัย : หน้า 207/288

ประโยค - ปัญญาอมตะปลากาก อรรถกถาพระวินาย ปริวาร วันนา - หน้าที่ 920 [๕๕๓] สมุฏฐาน วินัยนา วินิจฉัยในคำว่า อติฏฺโค อาปุชฺชาติ เป็นคำที่ พึงทราบ ดังนี้ :- ภิกษุผู้อก้ลาก แต่ต้องโทษตามพระบัญญัติ มีสติไล่เป็นต้น ชื่อว่าไม่มีความจงใจด๋อย, เมื่อแสดงเสีย ชื่อว่ามีความจงใจออก ภิกษุผูแกล้งลำต้องโทษอย่างใดอย่างหนึ่ง ชื่อว่าความจงใจด๋อย, เมื่อต้องด้วยติวัตรวินัย ชื่อว่าไม่มีความจงใจออก. เมื่อออกอาบัติที่กล่าวแล้วในหนหลังนั้นแล ด้วยดินวัตรวราก - วินัย ชื่อว่าไม่มีความจงใจด๋อย ไม่มีความจงใจออก. เมื่อแสดงอาบัติอนนั้น ชื่อว่ามีความจงใจด๋อย มีความจงใจออก. เมื่อกล่าวว่า "เราจะทำธรรมทาน" กระทำธรรมเป็นต้นโดยทบท ชื่อว่ามีดิวเป็นกุลด๋อย. เมื่อมิจฉเบิกบานว่า "เราทำตามคำสอนของพระพุทธเจ้า" แสดง (อานติ) ชื่อว่ามีติเป็นกุลด๋อย. เมื่อเป็นผู้ผิดความเสียใจแสดง ชื่อว่ามีติเป็นอฏุสลออก. เมื่อหลับเสีย ออกจากติวัตรวรัย ชื่อว่ามีติเป็นอุปยกุตออก. เมื่อทำความละเมิดมีหลอนให้กลัวเป็นต้น แล้วถึงความดีว่า