การวิจัยเกี่ยวกับอธิกรณ์และวิวาทาธิกรณ์ในตัณย์อุปฌาน : หน้า 148/288

ประโยค - ปัญจมสนิทปลากกา อรรถกพรวัน ปริวาร วัณเณา - หน้า 862 ในวิสชาแห่งตัณย์อุปฌา พึงทราบว่าต่างกันแต่กัลว่าพึงชนะ. จริงอยู่ เหตุฉันแน ท่านกล่าวว่า "ปัจจัย" ในตัณย์อุปฌานี้. [ว่าด้วยบุญเป็นต้นแห่งอธิกรณ์] วิจัยฉัน ในวรรคที่ตอบคำถามถึงมูล พึงทราบดังนี้:- สองงว่าก ระทวาส มูลเฉ ที่เป็นไปในภาย ใน สันดานเหล่านี้ คือ "วิวาทมูล มีกิริยา ผูกโกรธ และความแข่ง ดีเป็นอานา ิ โกละ โทสะ และ โมหะ ๓ โโลกะ อิโกะ และอโมหะ ๓. สองงว่าก ทุกขทูล มูลนั้น ได้แก่ มูล ๑๒ นั้นเอง กับาย และวาจาจึงรวมเป็น ๑๔. [๕๕๖] สองงว่าก ณ มูลนี้ได้แก่ มูล ๕ มีกายเป็นต้น. วิจัยฉันในวรรคที่ตอบคำถามถึงสุขฐาน พึงทราบดังนี้:- เรื่องก่อความแตกกัน ๑๙ ประการ เป็นสุขฐานแห่ง (วิวาท- ถิรกม.) จริงอยู่ วิวาทาธิกรณ์นั้น ย่อมตั้งขึ้นในเรื่องก่อความแตก กัน ๑๙ ประการเหล่านี้ ย่อมตั้งขึ้น เพราะเรื่องก่อความ แตกกันเหล่านี้เป็นตัวเหตุ ด้วยเหตุนี้ มันจึงกล่าวว่า "เป็นสุขฐานแห่งวิวาทาธิกรณ์นั้น. ในอธิ- กรณีทั้งปวงนี้. ในนัยอื่นต่างกันโดยคำว่า "วิวาทาธิกรณ์ เป็นอุปัชฌาย์?" เป็นอาทิ คำว่า "ด้วยอธิกรณ์อันหนึ่ง คือ กิจอธิกรณ์" นี้ ท่าน กล่าวแล้ว เพื่อแสดงบรรดาอธิกรณ์ทั้งปาย เฉพาะอธิกรณ์ที่เป็น