การนิพพานและอาบัติในพระพุทธศาสนา : หน้า 231/288

ประโคง - ปัญญาสิ้นคำปลาทากา อรรถถกพระวิปัร ปัจจันวา - หน้าที่ 944 [ว่าด้วยอาติระงับและไม่ระงับ] สองงว่า ย เกติสิ มีความว่า กองอาบัติหล่าได อันพระ อนันตชนังแสดงแล้ว ตรัสแล้ว คือประกาศแล้ว วินิจฉัยในว่า อนุตติขน เป็นต้น พิงทรดังนี้:- [๕๕๔] นิพพานเรียกว่า อนันตะ เพราะวันจากความเป็นธรรม มีที่สุดรอบที่บัดทอากำหนดได้. นิพพานนั้น อันพระผู้มีพระภาค ทรงปราบกองกิเลส ชนะแล้ว ชนะดีดกานแล้ว คือ บุรัล แล้ว ถึงพร้อมแล้ว เปรียบเหมือนอรามสิบคืนพระราชทรงปราบ ปรามหมู่ข่า ศึกได้แล้วฉะนั้น. เพราะเหตุนั้น พระผู้มีพระภาค บันทิต จึงนานพระนามว่า "อนุตติขน." พระอนุตติขนนั้นแหลว่า คือว่าจั้งที่ พระองค์ผู้นี้มีอภิวาทใน เพราะอิฐฤามูละและอนิฐฤามูละ พระองค์ทรงเห็นอิทธิรา กล่าว คือ ตังอวิโก วิญญาณวนิภก สมุเทวา วิญญาณมิวา ปฏิสังขริวา และนิสสรนิวา เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่าผู้เห็นนิทรา. กองอาบติ เหล่าได้ อันพระอนุตติขะ ผู้นี้ ผู้เห็นนิทราเองก็ทรงแสดงแล้ว. ในคำว่า เอกกฏฺ สมฺมติ วินา สมเดฺฐ นี้ มีมิตสัมพันธฺ ดังนี้:- กองอาบัติ ๓ เหล่าใด อันพระศาสดาทรงแสดงแล้ว, ในกอง อาบัติ ๓ นั้น อาบัติคงหนึ่ง วันจากสยะทั้งหลายสิบา หา ระงับไม่. โดยที่แท้ ธรรมหล่านี้แม้ทั้งหมด คือ สมะ ๕ อธิริน ๔